بهنام بلمکی - کارشناس ارشد محیط زیست

در مدیریت نوین محیط زیست، اعتقاد براین است که نظارت و پایش بر خلاف مدیریت سنتی منابع، با هدف استفاده دراز مدت منطقی و پایدار از منابع همگام و همراستا است . برای دستیابی به چنین هدف بلند مدت و پایداری لازم است ارکان مدیریت، همه سو نگر، احتیاط آمیز و مشارکتی باشد و در نهایت باعث گردد که این اهداف به طور روزافزونی به سوی توسعه پایدار ارتقاء نماید . از آنجا که اولین قدم برای دستیابی به مدیریت خردمندانه محیط زیست، شناخت اجزاء و ساز وکار آن است ، نقش فرایندهای علمی در جهت بهبود این شناخت و گسترش راهکارهای اجرایی د رخصوص حفظ کیفیت این منابع بیش از پیش روشن می گردد . در جهان امروز محدودیت منابع، افزایش جمعیت، رشد نیازها و خواسته های بشری و رقابت شدید در صحنه اقتصاد جهانی، کشورها خصوصاً کشورهای در حا ل توسعه را ناگزیر نموده است تا برای ادامه حیات و توسعه اقتصادی به برنامه ریزی راهبردی در خصوص مدیریت منابع و بهبود کیفیت خدمات توجه نمایند . از سوی دیگر طرح مباحث مربوط به توسعه پایدار، به مرور به موضوعی اساسی در راهبردهای توسعه در سطح ملی و نهادهای اقتصاد ی تبدیل شده و از زوایای گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به عنوان الگویی راهبردی می تواند نظام های دولتی و غیر دولتی را به مهندسی مجدد سیستم های مدیریتی ناگزیر سازد تا از طریق رشد اقتصادی، همراه با حفظ محیط زیست آینده ای روشن بدست آید . در حال حاضر در حدود ١٥٢ اکوسیستم طبیعی کشور با عنوان کلی مناطق چهارگانه تحت حمایت سازمان حفاظت محیط زیست اداره می شود . بررسی های کارشناسانه نشان می دهد که علیرغم نیاز به مدیریت فراسونگر و همه جانبه در اداره این منابع ارزشمند طبیعی، به غیر از چند پارک ملی که برنامه جام ع تعریف شده دارند دیگر مناطق به هیچ عنوان با اهداف پایداری و الگوهای راهبردی مدیریت کیفیت همخوانی ندارند . مقاله حاضر به بررسی چگونگی فرایندهای مدیریتی در بخش منابع طبیعی کشور خواهد پرداخت و با تاکید بر مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، راهکارای مدونی در خصوص افزایش کیفیت روند حفاظتی و در نهایت بهره وری منطقی از این منابع ارائه خواهد شد

منابع طبیعی محیط زیست مدیریت مناطق چهارگانه بهره وری