جایگاه روش های آینده پژوهی در چشم انداز نویسی با تکیه بر تجربیات معتبر جهانی

با نگاهی به تجربه تدوین چشم انداز ملی ۱۴۰۴ در ایران و نحوه پیاده سازی آن، درسهایی برای تدوین اسناد بعدی چشم انداز ی و بلندمدت میگیریم. از جمله این درسها عدم تناسب چشم انداز با شرایط محیط پیاده سازی آن است که در چشم انداز ۱۴۰۴ مدنظر قرار نگرفته بود و طی ۱۶ سال گذ شته شاهد تحولات مختلف محیطی هستیم که در چشم انداز مدنظر قرار نگرفته اند. برای تدوین چشم انداز می توان به جای رویکردهای کلاسیک مدیریت، به حوزه آینده پژوهی رجوع نمود تا از این طریق بتوان حداکثر انطباق با شرایط محیطی و حداقل عدم قطعیت را به دست آورد.پرسشهایی برای استفاده از چشم انداز در رویکرد آینده پژوهی وجود دارد از جمله: اساسا چشم انداز در رویکرد آینده پژوهانه چگونه تعریف میگردد؟ این تعریف چه تفاوت هایی با فهم مر سوم از چشم انداز دارد؟ تدوین چشم انداز در رویکرد آینده پژوهانه چه رو شهایی دارد؟ در نهایت بهتر ا ست در ا سناد ملی به جای چشم انداز بین ر شته ای از چشم اندازهای بخشی و موضوعی استفاده شود. برای ابتدا محیط آینده به دقت بررسی شود تا اقتضائات محیط پیاده سازی لحاظ گردد. در نهایت استفاده توامان از روشهای خلاقانه و داده محور، مشارکت ذی نفعان و خبرگان و روشهای اکتشافی و هنجاری میتواند دقت چشم انداز نهایی را بالا ببرد.

Keywords:

چشم انداز , آینده پژوهی , روش شناسی , چشم انداز ملی , روش چشم انداز نویسی , مطالعه تطبیقی