امید بروایه - دانشجوی کارشناسی معماری ، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان ، ایران ، اهواز
سید هادی موسوی شاکر - دانشجوی کارشناسی معماری ، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان ، ایران ، اهواز
احمدرضا ستایش زاده - دانشجوی کارشناسی معماری ، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان ، ایران ، اهواز
محمد علی کاظم زاده رائف - عضو هیات علمی گروه آموزشی مهندسی معماری موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان، ایران، اهواز
صبا میردریکوندی - مدرس مدعو گروه آموزشی مهندسی معماری موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان، ایران، اهواز

نور طبیعی به عنوان یکی از اساسی ترین عناصر تعریف فضاها و تعیین عملکردهای معماری ایرانی - اسامی بوده است. نور فارغ از نقشی که در روشنایی بخشی فضاهای درونی بناها را داشته، در گزینش نوع و کیفیت نیارش و آمود در بناهای عبادی و مذهبی معماری دوره اسامی ایران نیز حائز اهمیت فراوان بوده است. تجلی نور طبیعی در فضاهای عبادی دگرگونی شگرفی در مکان ایجاد کرده و موجب افزایش کیفیت معنوی این فضاها شده است. از مهم ترین مشخصه های نور طبیعی، توالی آن با دگرگونی کیفی در طول ساعات روز است. که موجب خلق کیفیت های بازتابش سطوح و تاثیر مختلف روانشناسی محیطی اش در دوره های متناوب مختلف روز می گردد. مساجد به عنوان عناصر شهری شاخص در معماری اسامی، واجد تعاریف حکمت مداری در بهره مندی از خصوصیات نور طبیعی می باشند. جریان و نفوذ نور به درون فضاهای عبادی از طریق بازشوها، پنجره ها و روزن های تحتانی گنبد ها امکان پذیر بوده است. در مساجد تاریخی اصفهان نیز می توان نمونه های متنوعی از این تجلی شگرف را یافت. در نگارش این نوشتار، سعی شده تا ضمن مطالعه و تحلیل چگونگی بهره گیری از نور طبیعی در فضاهای عبادی مساجد شاخص اصفهان، نقش نور طبیعی در تعریف این فضاها مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق مقاله، توصیفی تحلیلی میباشد که با گردآوری اطلاعات از طریق بررسی و مطالعه منابع مکتوب و رایانه ای در کتابخانه های تخصصی و عمومی، نشریه های مرتبط و وبسایت های علمی پژوهشی مرتبط با موضوع انجام شده است.

نور طبیعی، معماری اسلامی ایران، مسجد، اصفهان