ساجده یوسفی - دانشجوی دکتری شیعه شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
مصطفی جعفرطیاری - استادیار گروه شیعه شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

شاخص ترین جریان های اجتهادی معاصر شیعه را می توان سه طیف سنتی، بازخوانی و فقه قرآنی دانست. طیف بازخوانی، شهرت فتوایی را به کلی کنار می نهد و جز در تنگنا به اجماع متمسک نمی شود. قرآنیان خبر واحد را، جز با پشتوانه سنت قطعی مسلمانان، به کنار می نهند. افزون بر اینکه به تخصیص قرآن به واسطه اخبار و نیز به حجیت شهرت فتوایی و اجماع قائل نیستند. از دیگر سو، دو طیف پیش گفته کمابیش عقل را در تشخیص مصادیق شرعی حسن و قبح توانمند می دانند. به علاوه، قرآنیان دایره صلاحیت عقل در تنقیح مناط و صدور حکم بر اساس آن را گسترده تر می دانند. این اختلاف ها، تفاوت فتاوا در موضوعات فقهی مربوط به زنان را نیز به دنبال داشته است که در این مقاله آنها را از نظر می گذرانیم.

منابع اجتهاد, بازخوانی اجتهاد, فقه قرآنی, شهرت فتوایی, اجماع