نوع شناسی روشنفکری ایرانی بر اساس فهم های متفاوت از مقوله عقل مدرن

پژوهش حاضر بر آن است با بررسی دیدگاهها و آثار روشنفکران معاصر به چگونگی بازنمایی و بازتولید عناصر مدرنیته غرب از جمله عقل خودبنیاد در نزد آنان بپردازیم . از این رو دست به گونه شناسی زدیم که به بهترین نحو بتواند به سوال پژوهش مبنی بر اینکه چه نسبتی میان فهم روشنفکران ایرانی از عنصر عقل مدرن و تلقی که آنها از نسبت میان سنت و مدرنیته داشته اند؛ پاسخ دهد. به نظر می رسد تلقی روشنفکران ایرانی از دنیای مدرن و نسبت سنتهای ایرانی با این دنیا، تحت تاثیر فهم و تعریفی که از عقل مدرن داشته اند را می توان در سه گونه متفاوت دسته بندی نمود: بخشی از روشنفکران که تلقی ابزاری از عقل مدرن دارند به نوعی پذیرش مطلق و تمجید دنیای مدرن و نفی سنت روی می آورند مانند ملکم خان، بخشی از روشنفکران که تلقی و فهمی دیالکتیکی از عقل مدرن دارند به امکان جمع بین سنت و مدرنیزم و دیالکتیک سنت و مدرنیته روی می آورند. مانند بشیریه و دسته سوم که فهمی پست مدرن از عقل دارند به نفی تلویحی مدرنیزم می پردازند و تا حدودی به سنت گراها شبیه می شوند مانند مجتهد شبستری. روش تحقیقی در این پژوهش توصیفی_ تحلیلی است که

Keywords:

سنت , مدرنیته , عقل مدرن , روشنفکران ایرانی