ارزیابی عدم قطعیت در محاسبه اثر زیست محیطی ناوگان حمل و نقل سبک شهر تهران

آلودگی هوا یکی از مهمترین معضلات شهر تهران در سالهای اخیر بوده است که علاوه بر ضررهای وارده بر سلامت شهروندان، تاثیرات اجتماعی و اقتصادی فراوانی را بر شهرتحمیل میکند. عوامل زیادی در آلودگی هوای شهرهای بزرگ نقش دارند. اما مهمترینعامل آلودگی هوای شهر تهران، منابع متحرک تولید آلودگی، از جمله خودروهای سبک و سنگین هستند. در این مطالعه به بررسی میزان عدم قطعیت در تخمین انتشارات ناوگان سواریهای شخصی، تاکسیها و موتورسیکلتهای شهر تهران پرداخته شده است. در ابتدا با استفاده از داده های موجود در گزارش سیاهه انتشارات ناشی از منابع متحرک شهر تهران، میزان انتشارات ناوگان حمل و نقل سبک تهران، برای سال ۱۳۹۷ با استفاده از مدل IVE محاسبه شده است. در ادامه، ضرایب انتشار بدست آمده از مدل IVE بانتایج گزارش شده توسط شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، ضرایب انتشار مدل GAINS،ضرایب انتشار متوسط در محاسبات موجودی انتشارات چند کلانشهر دیگر و نتایج حاصلاز اندازه گیری غیرمستقیم انتشارات در شهر تهران مقایسه شده است. اگرچه نتایج بکارگیری همه روشهای فوق نشان میدهد که خودروهای سواری با توجه به پیمایش زیاد در سطح شهر، بیشترین سهم را در انتشار دی اکسید کربن، مونوکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن و اکسیدهای گوگرد، با سهم به ترتیب ۸۱، ۶۲، ۷۰ و ۸۶ درصدی در هوای شهر تهران دارند و همچنین تاکسیها و موتورسیکلتها، بیشترین مقدار مونوکسیدکربن را به ازای هر کیلومتر پیمایش منتشر میکنند، اما بررسی ضرایب انتشار ذرات معلق مستخرج از همه مراجع بجز مدل GAINS نشان میدهد که موتورسیکلتها مقدار بیشتری ذرات معلق را در مقایسه با خودروهای سواری و تاکسیها، به ازای هر کیلومتر پیمایش منتشر میکنند و سهم ۷۳ درصدی در انتشار ذرات معلق ناشی از احتراق دارند. این تخمین نشان میدهد که میزان انتشار سالانه ذرات معلق کل ناوگان سواریهای شخصی ۳۶۷۶/۷ تن میباشد که تنها کمتر از ۵ آن ناشی از احتراق سوخت و مابقی انتشارات سایشی میباشد در حالیکه میزان انتشار ذرات معلق موتورسیکلتهای در حال تردد در شهر تهران سالانه ۷۵۳/۷ تن میباشد که بیش از ۷۷ آن مربوط به احتراق سوخت است. این نتیجه نشان دهنده عدم قطعیت بالا در تخمین سیاهه انتشارات ذرات معلق شهر تهران دارد که ضرورت پرداختن به روشهای ارزیابی دقیق تر ضرایب نشر توسط نهادهای ذیربط را نشان میدهد.

Keywords:

ناوگان حمل و نقل , ذرات معلق , ضرایب انتشار , مدل IVE