محسن سندگل - گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، ایران.
صادق اصغری لفمجانی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
غریب فاضل نیا - گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، ایران.
محمد پیرانی - گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، ایران.

جوامع روستایی ارتباط تنگاتنگی با محیط پیرامون خود دارند که بسیاری از ویژگی های آن ها منجر به توسعه کارآفرینی و تقویت اقتصاد روستایی می گردد و بعضی دیگر، توسعه کارآفرینی را با محدودیت مواجه ساخته، پیشرفت اقتصادی را به تاخیر می-اندازند. با توجه به اثرات محدودیت های کالبدی و زیست محیطی بر توسعه کارآفرینی در روستاهای پیرامونی مرز و تالاب بین المللی هامون، هدف پژوهش حاضر، تحلیل اثرات این محدودیت ها در روستاهای بخش قرقری شهرستان هیرمند می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است که در آن از روش اسنادی برای بررسی سوابق و تبیین مسئله و از روش پیمایشی (با ابزار مصاحبه و تکمیل پرسشنامه) برای جمع آوری داده های مورد نیاز در سطح روستا استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل سرپرستان خانوارهای ساکن در محدوده موردمطالعه می باشد که با توجه به تعداد خانوارهای ساکن در محدوده موردمطالعه و استفاده از فرمول کوکران، تعداد ۳۴۸ نمونه برای تکمیل پرسشنامه های تحقیق محاسبه گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی، مدل ARAS و نرم افزارهای SPSS، Choice Expert و ArcGIS انجام گردیده است. نتایج مدل ARAS در بررسی شدت محدودیت های کارآفرینی در روستاهای موردمطالعه نشان می دهد که محدودیت های کالبدی در ۶/۵۸ درصد از روستاها و محدودیت های زیست محیطی نیز در ۹/۶۸ درصد از روستاها در سطح شدید یا بسیار شدید می باشد. همچنین بر اساس نتایج آزمون فریدمن، محدودیت های ناشی از وجود دیوار مرزی با میانگین ۴۸۷/۰ و محدودیت دسترسی به منابع آب با میانگین ۳۹۳/۰ به ترتیب بالاترین محدودیت های کالبدی و زیست محیطی را در بین محدودیت های متنوع در هر بعد به خود اختصاص می دهند.

کارآفرینی, محدودیت کالبدی, محدودیت زیست محیطی, خانوار روستایی