بررسی وضعیت بهداشت محیط مدارس استان سیستان و بلوچستان در مقایسه با استانداردها در سال تحصیلی 83-1382

مقدمه ( بیان مسئله) : محدوده بهداشت محیط بسیار وسیع است و عبارت است از کنترل عواملی از محیط زندگی که به طریقی روی سلامتی جسمی و روانی و اجتماعی انسان تاثیر دارند یا خواهند داشت. مدرسه از جمله موسساتی است که بدلیل ورود و خروج جمعیت انبوهی که احتمال وجود بیمار میتلا به بیماریهای واگیر در میان آنها وجود دارد ضرورت تهیه وسایل رفاهی همچون تاسیسات آب آشامیدنی سرویس های بهداشتی و فضاهای مناسب آموزشی را به دنبال خواهد داشت که متاسفانه افزایش مستمر تعداد دانش آموزان و کاهش امکانات و نبود فضای آموزشی کافی و غیره سبب بروز مسائل و معضلات بهداشتی متعددی در محیط مدارس گردیده است. لذا با انجام این پژوهش درصدد بودیم وضعیت محیطی موجود مدارس استان را تعیین نموده تا فاصله بین شرایط موجود و شرایط نامطلوب و استاندارد مشخص شود. اهداف این تحقیق تعیین درصد مدارس برخوردار از شاخص های بهداشت محیطی استاندارد و مطلوی مربوط به حیاط مدارسه ، وضعیت ایمنی ، منابع آب شرب ، سرویسهای بهداشتی و کلاس درس مدارس در سطح استان در سال تحصیلی 83-82 و همچنین تعیین ارتباط وضعیت شاخص های بهداشت محیط مدارس با وجود مربی بهداشت در مدرسه و سابقه ساخت و محل مدرسه و نیز تعداد دفعات بازدید کارشناسان مراکز بهداشتی درمانی از مدارس می باشد. نوع مطالعه در این پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی می باشد که 765 مدرسه و 5555 کلاس درس در سه مقطع تحصیلی در سطح استان مورد بررسی قرار گرفتند . اطلاعات مورد نیاز طبق اهداف پژوهش توسط فرم اطلاعاتی حاوی 12 سئوال دموگرافیک و 74 سئوال مربوط به شاخصهای بهداشت محیط ( حیاط مدرسه - کلاس درس - سرویسهای بهداشتی منابع آب شرب و وضعیت ایمنی ) که بر اساس آیئن نامه های موجود بهداشت محیط مدارس تنظیم و تهیه شده بود از طریق مشاهده مستقیم و مصاحبه و اندازه گیری و آزمایش تکمیل و جمع آوری گردیدند و با استفاده از روش آمار توصیفی ( شاخص های مرکزی ، تنظیم جداول فراوانی) مورد توصیف ونیز با استفاده از روش آمار تحلیلی ( آزمون کای دو) داده ها پس ار تبدیل به متغییرهای کیفی رتبه ای ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرقتند . 50/3 درصد مدارس ابتدائی ، 55/6 درصد مدارس راهنمائی ، 70/1% دبیرستانهای استان از نظر مساحت و بطور کلی 59/5 درصد مدارس ابتدائی ، 60/5 درصد مدارس راهنمایی ، 69/2 درصد دبیرستانهای استان از نظر پارامترهای بهداشت محیط مربوط به حیاط مدارس و 55/7 درصئ مدارس ابتدایی ، 51/3 % مدارس راهنمایی ، 56/1 % دبیرستانهای استان از نظر پارامترهای بهداشت محیط مربوط به ایمنی استاندارد هستند. و نیز 53% مدارس ابتدایی ، 61/7 % مدارس راهنمایی ، 61/6 % دبیرستانهای استان از نظر پارامترهای آب شرب در شرایط مطلوب و بهداشتی قرار دارند که تارسیدن بحد مطلوب و استاندارد فاصله زیاد وجود دارد . دلایل متعددی در ایجاد این فاصله می تواند دخیل باشند از جمله کمبود مربی بهداشت در سطح 75% و در پی آن عدم نظارت مستمر کاردان و کارشناس بهداشت محیط مراکز بهداشتی در مانی از مدارس تحت پو.شش بطوری که در این پژوهش ارتباط معنی دار آماری (0/02 > p) بین دفعات بازدید کارشناسان مرکز بهداشتی و بهبود وضعیت بهداشت محیط مدارس دیده شده است. همچنین بی توجه مقامات بهداشتی و آموزشی و انجمن اولیا و مربیان به مدارس حاشیه شهر بطوریکه ارتباط معنی دار آماری (0/0001 > p) بین محل قرار گرفتن محل مدرسه (مرکز شهر) و بهبود وضعیت بهداشت محیط مدرسه نشان داده شده است.

Keywords:

بهداشت محیط , مدارس , استان سیستان و بلوچستان