مهدی ملائی آرانی - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مرکز اردستان
زهرا حبیبی - کارشناس ارشد مدیریت صنعتی

ناکارآمدی سیستم های تولید انبوه و کارگاهی در پاسخگویی سریع به نوسانات شدید توام با حجم بالای تقاضا سبب گردیده تا شرکت های تولیدی به سمت استفاده از سیستم های ساخت منعطف و کارآمدی همچون سیستم تولید سلولی پویا (DCMS) گرایش پیدا کنند. اما نحوه طراحی و پیاده سازی صحیح و کارآمد این سبک نوین ساخت، موضوع با اهمیتی است که باید به آن پرداخته شود. از سوی دیگر افزایش اهمیت مسائل زیست محیطی و اجتماعی و قوانین مرتبط با آنها در جوامع، تولیدکنندگان و مدیران را مجبور به در نظر گرفتن این مسائل در طراحی سیستم های تولید کرده است. تاکنون روشهای مختلفی برای حل مسائل مرتبط با سیستم های تولیدی از سوی محققین پیشنهاد گردیده که از آن میان مدل های برنامه ریزی ریاضی از کارایی بسیار بالایی نسبت به سایرین برخوردارند. در این تحقیق تلاش گردیده تا به وسیله یک مدل ریاضی چندهدفه عدد صحیح مختلط غیر خطی و با درنظرگرفتن ویژگیهای تاثیرگذار در طراحی DCMS، الگویی مناسب جهت انجام اولین و مهمترین گام در طراحی این سیستم یعنی تشکیل سلول با توجه به محدودیتهای نیروی انسانی و عوامل زیست محیطی ارائه گردد. در مدل ارائه شده مسئله تشکیل سلول و برنامه ریزی تولید به عنوان دو تصمیم مهم و مرتبط در طراحی DCMS ادغام شده اند. هدف اول در مدل پیشنهادی مربوط به حداقل سازی هزینه های کلی و هدف دوم مربوط به حداقل سازی ضایعات ایجاد شده توسط ماشین آلات تولیدی (مانند اتلاف انرژی، مواد اولیه، موادشیمیایی، انتشار CO۲ و ...) تحت عنوان عوامل زیست محیطی است. همچنین در مدل ارائه شده به مسئله حداکثر سطح مواجه نیروی کار با صدا در زمان کار تحت ارائه یک محدودیت پرداخته شده است. از روش های ریاضی برای خطی سازی مدل ارائه شده استفاده میشود و به وسیله نرم افزار بهینه سازی۱۲.۰Lingoاعتبار سنجی صورت می گیرد.

سیستم تولید سلولی پویا، تشکیل سلول، مدل برنامه ریزی ریاضی، برنامه ریزی تولید، محدودیتهای نیروی انسانی، عوامل زیست محیطی