رضا غلام نیا - عضو هیئت علمی دانشگاه قزوین ، دانشجوی دکترای بهداشت حرفه ای ، دانشگاه
یحیی رسول زاده - گروه بهداشت حرفه ای ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
حمیدرضا خلخالی - گروه بهداشت حرفه ای ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه

آزبست اصطلاح ژنریک برای الیاف معدنی طبیعی است که به واسطه هزینه پایین مواد اولیه و خواص مطلوب استفاده وسیعی در صنایع پیدا کرده است . لذا مواجهه با آن در هنگام تولید ، حمل و نقل ف بکارگیری و دفع در اماکن صنعتی و غیر صنعتی افزایش یافته است. مطالعات انسانی و حیوانی نشان می دهد که استنشاق الیاف آزبست منجر به فیبروز ریه، پلاک های جنب و ضخیم شدن آن ، سرطان ریه و جنب می شود. هدف از این مطالعه اندازه گیری میزان مواجهه گرد و غبار محیطی و شغلی کارگران با مواد ازبستی و شیوع علایم روی در بین آنهاست. اده ها از طریق نمونه برداری از هوا ، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه بدست امد. برای اندازه گیری گرد و غبار قابل تنفس و قابل استنشاق از روش نایش 600 و نایش 500استفاده گردید. پس از جمع آوری داده ها ، اطلاعات وارد نرم افزار SPSS و از شاخص های مرکزی مانند میانگین و انحراف معیار برای توصیف داده ها استفاده شد. در مورد تکمیل پرسشنامه و نمونه برداری ملاحضات اخلاقی مورد لحاظ قرار گرفت. میانگین گرد وغبار کلی در کارخانه (43) 89 ، گرد و غبار منطقه تنفسی (20)54 و گرد غبار قابل تنفس در منطقه تنفسی کارگران (29) 61mg/m3 شد. شیوع سرفه ، خلط ، خس خس سینه و تنگی نفس در گروه به ترتیب 60% ، 50% ، 50% ، 30% در حالیکه شیوع علائم ریوی فوق در بین گروه شاهد صفر بود. براساس نتایج آزمونی تی میزان گرد وغبار کلی در هوای کارخانه با استاندارد مواجهه 89 تفاوت معنی داری داشت است ( 0/009 =P) . میزان مواجهه بالاتر از حدود مجاز شغلی بود. بر اساس نتایج آزمون تی میزان گرد وغبار کلی در منطقه تنفسی کارگران با استاندارد مواجهه 54 تفاوت معنی داری داشته است ( 0/012 =P ). براساس نتایج آزمون تی میزان گرد و غبار قابل تنفس در منطقه تنفسی کارگران با استاندارد مواجهه 54 تفاوت معنی داری داشته است (0/000 =P ). نتایج آزمون تی دو تفاوت معنی داری بین شیوع سرفه ، خلط ، خس خس سینه و تنگی نفس در بین گروه مورد و شاهد نشان داد و سطح معنی داری به ترتیب 0/001 ، 0/001 ، 0/001 و 0/024 بود. این امر نشان از تحریک بالای مجاری تنفسی بواسطه مواجهه به گرد و غبار و الیاف لنت ترمز بود در حالیکه که گروه شاهد که مواجهه با این مواد نداشتند هیچگونه سرفه ای را تجربه نکرده بودند.

گرد و غبار ، نمونه برداری ، علائم ریوی