هادی نجاری کهجوق - کارشناسی ارشد مدیریت دریایی ناوبری و عملیات دریایی، دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره) نوشهر

نوسانات سریع سطح تراز آب دریای کاسپین نقش مهمی در تعیین میزان مخاطرات فرسایشی، پیامدهای ناگوار زیست محیطی، تخریب و خشک شدن مناطق ساحلی، تالاب ها و خلیج های کناره ای و از بین رفتن منابع اقتصادی و تخریب صنایع دریایی دارد. هدف از این تحقیق بررسی عوامل جوی تاثیرگذار بر سطح تراز آب دریای کاسپین می-باشد. در این تحقیق با استفاده از داده های ECMWF از سال ۱۹۹۲ الی ۲۰۲۱ که شامل میزان بارش بر روی دریای کاسپین، میزان تبخیر از روی آن و میانگین دمای سطح دریای کاسپین می باشد به بررسی عوامل تاثیرگذار در نوسانات سطح آب دریای خزر پرداخته شد. جهت تعیین میزان دبی ورودی آب رودخانه ها به دریای کاسپین از منابع کتابخانه ای معتبر استفاده گردید. داده های نوسانات دریای کاسپین از سازمان بنادر دریافت گردید. نتایج نشان می داد که میزان بارش بر روی دریای کاسپین روند کاهشی و از طرف دیگر میزان تبخیر از روی دریای خزر روند صعودی دارد. علت اصلی روند افزایشی تبخیر از روی دریای کاسپین، روند افزایشی دمای سطح دریا می باشد که در طول ۳۰ سال حدود ۱.۱ درجه سانتی گراد افزایش را نشان می دهد. دبی آب رودخانه ولگا روند کاهشی را نشان می دهد که دلیل آن میزان روند کاهشی بارش می باشد. به عنوان یک نتیجه کلی، تغییرات اقلیمی باعث کاهش بارش، افزایش دما و افزایش تبخیر و نهایتا کاهش سطح دریای کاسپین می باشد، بطوریکه این روند تا سال های آینده نیز ادامه خواهد داشت.

دریای کاسپین، سطح تراز، بارش، تبخیر، دمای سطح دریا