جعفر نوری - گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی تهران
سعید ملماسی - گروه مهندسی محیط زیست ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

طرحهای توسعه شهری پتانسیل اثرات زیست محیطی متفاوتی را دارا می باشند که بهینه سازی روشهای پیش بینی و تجزیه و تحلیل این اثرات منجر به کاربردی نمودن روشهای تقلیل اثرات سو و برنامه مدیریت زیست محیطی طرحهای توسعه شهری می گردد . در این مقاله مدلی با تاکید بر آسیب پذیری زیست محیطی جهت تجزیه و تحلیل اثرات طرحهای توسعه شهری با قابلیت کاربرد در مطالعه ارزیابی اثرات زیست محیطی ارائه گردیده است.این روش جهت مکان دار نمودن اثرات علاوه بر استفاده از اهمیت اثر ، شدت اثر ، شاخص تخریب زیست محیطی و عامل آسیب پذیری ذاتی نسبت به طرح توسعه شهری را نیز بعنوان معیار جدیدی در تجزیه و تحلیل اثرات مدنظر قرار داده است و بدین ترتیب با تلفیق شاخصهای مذکور اثرات زیست محیطی طرحهای توسعه شهری را در سطح منطقه مطالعاتی پهنه بندی می نماید . مدل پیشنهادی د رمنطقه 22 شهرداری تهران به عنوان مطالعه موردی بکاربرده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که مدل پیشنهادی با تکیه بر آسیب پذیری محیط زیست تحت اثر جهت تجزیه و تحلیل و پهنه بندی اثرات طرحهای توسعه شهری قابل استفاده می باشد. بطوریکه نتایج این مدل پیشنهادی در منطقه 22 شهرداری تهران نشان می دهد عمده ترین اثرات زیست محیطی وارده در نواحی 4 و 6 کمترین اثرات وارده مربوط به ناحیه 3 می باشد. همچنین مدل پیشنهادی ارائه روشهای تقلیل اثرات سو را با توجه به آسیب پذیری واحدهای نشانزد و اثرات مربوطه هدفمند می نماید . در این رابطه نتایج مدل اجرا شده در منطقه 22 شهرداری تهران نشان می دهد که د رکل 37 زیر ناحیه (محله) موجود در منطقه مطالعاتی ، زیر ناحیه های 6-1 و 5-4 بیشترین اثرات وارده بر پارامتر خاک و رد زیر ناحیه 7-4 بیشترین اثرات وارده ناشی از طرح بر پارامتر پوشش گیاهی می باشد و لذا روشهای تقلیل اثرات سو می باید در زیر نواحی یاد شده با محوریت تقلیل اثرات سو بر خاک و پوشش گیاهی مدنظر قرار گیرد.

ارزیابی اثرات زیست محیطی ، طرحهای توسعه شهری ، آسیب پذیری زیست محیطی ، اهمیت اثرات ، منطقه 22 شهرداری تهران