فاطمه فتوحی - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران،

اوتیسم نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی ، کلامی غیرطبیعی مشخص می شود .علائم این اختلال در سال های اول عمر بروز می کند و علت اصلی آن ناشناخته است. این اختلال که در پسران شایع تر از دختران است، بر رشد طبیعی مغز در حیطه ی تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تاثیر می گذارد. دوره بلوغ و نوجوانی برای نوجوانان با اختلال طیف اتیسم با عملکرد بالا از اهمیت زیادی برخوردار است. این نوجوانان نسبت به هم سالان خود نیاز به آموزش بیشتر در جهت درک دوره بلوغ و تغییرات همراه با آن دارند. عدم آگاهی والدین در نحوه برخورد صحیح با نوجوان، عدم تقویت مهارت های اجتماعی و عدم ارائه اطلاعات کافی به آن ها، می تواند باعث ایجاد مشکلات مختلف از جمله ایجاد و یا افزایش مشکلات رفتاری و انطباقی شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه آموزش جنسی، شناختی، هیجانی، مدیریت رفتار و مهارت های اجتماعی بر مشکلات رفتاری و انطباقی نوجوانان پسر با اختلال طیف اتیسم با عملکرد بالاست. با توجه به یافته های پژوهش حاضر، به نظر می رسد آموزش مادران و نوجوانان بر اساس یک برنامه سازمان یافته، می تواند نقش مهمی در کاهش مشکلات رفتاری و افزایش مهارت های انطباقی در دوره نوجوانی و بلوغ داشته باشد. نوجوانان با اختلال های طیف اتیسم به دلیل محدودیت های که با آن رو به رو هستند برای ارائه رفتار مناسب نیاز به دریافت آموزش بیشتری دارند، بنابراین تنظیم برنامه های آموزشی برای این گروه از نوجوانان و خانواده ها ضروری به نظر می رسد.

اتیسم با عملکرد بالا، برنامه آموزشی، مشکلات رفتاری، مهارت های انطباقی.