اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کنترل بازداری و توجه انتخابی بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی/نقص توجه

مقدمه: اختلال نقص توجه/بیش­ فعالی، یکی از نافذترین اختلالات عصبی تحولی می­ باشد که با نقایصی در ابعاد شناختی_رفتاری همراه بوده و گاهی تا بزرگسالی ادامه دارد. امروزه به دلیل عوارض جانبی داروها، از درمان ­های غیردارویی برای درمان این اختلال استقبال شده است. پژوهش حاضر درصدد بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن­ آگاهی بر کنترل بازداری و توجه انتخابی افراد بزرگسال مبتلا به اختلال بیش­ فعالی/نقص توجه بود. روش کار: پژوهش حاضر نیمه­آزمایشی با طرح پیش ­آزمون و پس آزمون بود. جامعه آماری، کلیه افراد مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش­ فعالی شهر رشت بود. انتخاب نمونه (۳۰ مرد، ۱۵ نفر در هر گروه) به صورت هدفمند و در دسترس از طریق فراخوان اینترنتی بر اساس تشخیص اولیه روان­شناس، مصاحبه بالینی پژوهشگر و آزمون تشخیصی پژوهش انجام شد. مداخلات شناخت درمانی مبتنی بر ذهن­ آگاهی شامل ۸ جلسه ۹۰ دقیقه­ ای، و تکالیف خانگی ۴۵ دقیقه­ ای و ۳ روز در هفته انجام شد. پس از اتمام مداخله آموزشی (بهمن ماه ۱۳۹۹)، مرحله پس­ آزمون اجرا و در نهایت مرحله پیگیری سه ماه پس از برگزاری پس­ آزمون انجام شد. ابزارها شامل مقیاس غربال­گری نقص توجه بزرگسالان/بیش­ فعالی Conners، ، و تست Go/No-Go بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از تحلیل واریانس با اندازه های مکرر استفاده شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر ذهن­ آگاهی بر بهبود کنترل بازداری و توجه انتخابی در مراحل پس آزمون و پیگیری موثر بوده است. نتیجه­ گیری: توصیه می­ شود روش درمان شناختی مبتنی بر ذهن­ آگاهی در کلینیک­ ها و مراکز خدمات روان­شناسی به عنوان یک روش مداخله­ ای موثر به کار گرفته شود.  

Keywords:

Mindfulness , Inhibition control , Selective attention , Attention deficit disorder/hyperactivity , ذهن آگاهی , کنترل بازداری , توجه انتخابی , اختلال نقص توجه/بیش فعالی