تحلیل حقیقت نبوت از دیدگاه صدرالمتالهین

مسئله ی «نبوت» از دیرباز کانون گفت گوهای متکلمان و فلاسفه اسلامی بوده است. این پژوهش به روش کتابخانه ای به تحلیل و بررسی دیدگاه ملاصدرا درباره ی حقیقت نبوت، می پردازد. صدرالمتالهین بر اساس مبانی فلسفی خود از جمله تشکیک در وجود، حرکت جوهری، اتحاد عاقل و معقول و با توجه به شایستگی های نفسانی پیامبر، به تبیین و تحلیل حقیقت نبوت پرداخته است. از دیدگاه او نبی انسانی است که با گذر از مرحله ی حس، خیال و عقل، به بالاترین مرتبه ی عقل نظری (عقل مستفاد) و عقل عملی (فناء) برسد که در این صورت، نفس نبی با صور معقوله و عقل فعال متحد می شود و این بالاترین مقام انسان، یعنی مقام نبوت است. صدرالمتالهین انبیاء را صاحب کمالات اولیه و ثانویه ای می داند که بر اساس آنها به مرتبه ی خلافت الهیه نایل می شوند و استحقاق آن را دارند که ریاست خلق را بر عهده گیرند. وی شریعت را ظاهر نبوت و باطن آن را ولایت می داند و معتقد است مقام نبوت یکی از مراتب ولایت است. این نوشتار برای تبیین هرچه بهتر نظریه ی ملاصدرا درباره ی حقیقت نبوت، به بررسی مباحث دیگری همچون تفاوت نبی و ولی، نبی و فیلسوف، مقام نبوت و رسالت و تفاوت نبوت و کهانت از دیدگاه ملاصدرا می پردازد.

Keywords:

حقیقت نبوت , صدرالمتالهین , نفس نبی , عقل فعال , وحی