شیوا ابراهیمیان دهاقانی - Assistant Professor of Speech Therapy. Department of Speech Therapy , School of Rehabilitation Sciences, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran and Rehabilitation Sciences Research Center, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran.
ناهید جلیله وند - Associate Professor of Speech Therapy. Department of Speech Therapy , School of Rehabilitation Sciences, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

مقدمه  امروزه بررسی شاخصهای حرکتی دهان در شیرخواران، به تیم درمان کمک می کند تا شیرخوارانی که در این شاخصها دچار تاخیر هستند را زودتر شناسایی کنند و  از ترتیب ظهور این شاخصها در شیرخواران طبیعی، به عنوان معیاری برای درمان شیرخواران با تاخیر حرکتی استفاده کنند. هدف از مطالعه حاضر، تعیین زمان ظهور شاخصهای حرکتی باز کردن دهان در هنگام چسبیدن قاشق به لب ها، حرکت آرام زبان به جلو و عقب در هنگام ورود غذا به دهان و حرکت به طرفین  بردن زبان و  فک در نوزادان طبیعی ایرانی ۴ تا ۹ ماهه شهر شیراز است. روش در این مطالعه مقطعی، در سال ۱۳۹۷ ، با استفاده از نمونه گیری خوشه ای،۲۵۰ شیرخوار ۹-۴ ماهه طبیعی، از ۷ مرکز بهداشت انتخاب شدند. پس از تایید رشد طبیعی این شیرخواران با استفاده از(ASQ)  The Ages & Stages Questionnaires یک کارشناس گفتاردرمانی در محیط مرکز بهداشت در ساعت تغذیه کودک، الگوهای حرکتی فک، زبان و لبها را در خوردن نیمه جامدها و جامدها در ۶ گروه سنی ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، و ۹ ماهه ، با استفاده از چک لیست محقق ساز الگوهای حرکتی حرکات فک و زبان، ارزیابی و تحلیل کرد. یافته ها نسبت روایی محتوایی چک لیست ارزیابی حرکات دهانی ۰/۹۹ بود. تمام شیرخواران ۹-۴ ماه، دو شاخص حرکتی باز کردن دهان در هنگام چسبیدن قاشق به لب ها، حرکت آرام زبان به جلو وعقب در هنگام ورود غذا به دهان را نشان دادند. در بررسی حرکت طرفی زبان، ۱۳/۶% کودکان ۴ ماهه فقط حرکت زبان به طرف راست را نشان دادند و ۴۰/۹% چرخش زبان به طرف راست و چپ را نشان دادند. و به ترتیب شاخص چرخش زبان به طرف راست و چپ در ۵، ۶، ۷ ، ۸ ، ۹ ماهه ها، ۷۳/۵%، ۵۹% ، ۸۰/۸%، ۹۱/۴% ، ۹۳/۳% بود. حرکت به طرفین  بردن زبان در سن ۵ ماهگی و حرکات جانبی فک، در ۸ ماهگی در شیرخواران ایرانی دیده شد. نتیجه گیری به نظر می رسد که سن ظهور برخی از شاخص های مذکور در شیرخواران ایرانی مشابه سایر نژادها و در برخی  شاخصهای دیگر، مانند حرکات آرام جلو به عقب زبان هنگام ورود ماده غذایی به دهان، زودتر از نژادهای دیگر ظهور پیدا کرده است. ضروری است که مطالعات تعیین شاخص های حرکتی، در جمعیتهای مختلف بطور جداگانه صورت گیرد، تا اطلاعات دقیق تری جهت تعیین تاخیرهای حرکتی ناحیه دهان، در اختیار درمانگران قرار گیرد.

infant feeding behavior, motor development, oral., رفتار تغذیه ای شیرخوار, رشد حرکتی, دهان.