رامین نبی زاده - گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی تهران
ادریس بذر افشان - گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی تهران

سیانوباکتریها که تحت عنوان جلبک های سبز - ابی نیز نامیده می شوند ، اعضا معمول پلانکتونهای آبهای دریایی ، لب شور و اب شیرین در سرتا سر دنیا هستند . آنها همچنین بر روی صخره ها ، خاکها و رد رابطه همزیستی با گیاهان و قارچها یافت می شوند . سیانوباکتریها از ساختار ساده ای در سطح سلولی بر خوردار بوده و فاقد یک هسته مشخص هستند و رد کنار باکتریها در زمره پروکاریوتها محسوب می شوند . سیانو باکتریها همچنین دارای ساختار فتوسنتتیک بوده که آنها را قادر به انجام فرایند فتوسنتز همانند جلبک ها و گیاهان عالی تر می نماید، اما در عین حال این دسته فاقد کلرو پلاست هستند. توکسین های سیانوباکتریایی سموم طبیعی تولیدی ذخیره شده در سلولهای گونه های معین سیانوباکترها است. هپاتوتوکسین ها ، نوروتوکسین ها ، درماتوتوکسین ها و لیپوپلی ساکاریدها از جمله مهمترین توکسین های تولیدی توسط سیانوباکترها محسوب می شوند . انسانها هم به طریق شغلی و هم تفریحی می توانند در معرض تماس گوارشی ، پوستی ، استنشاقی و مصرف مکمل های غذایی سیانوباکتریایی قرا رگیرند . گزارشاتی پیرامون بیماریزایی و مرگ و میر در حیوانات خانگی از طریق آشامیدن آب آلوده به این توکسین ها وجود دارد . از طرفی ارتباطی بین سزطان کبد و ناراحتی های دیگر و آشامیدن آبهای سطحی آلوده به این توکسین ها در انسان وجود دارد . باتوجه به اهمیت توکسین های سیانوباکتریایی در محیط های آبی در این مقاله به بررسی منابع و شرایط تولید آنها ، اثرات بهداشتی و روشهای ممانعت از تولید و حذف آنها خواهیم پرداخت.

مدیریت ، پسماند ، بیمارستان ، شهرستان رشت