محمداکبر سپاهی - استادیار دانشگاه ولایت ایرانشهر
سعید دامنی - استادیار دانشگاه ولایت ایرانشهر

شاهنامه نامدارترین اثر حماسی ایران است. آثاری نظیر شاهنامه، در کنار روایت داستان های پهلوانی، با نشاندن هنجارها و ناهنجاری ها در مقابل هم و ستایش درستکاری در مقابل بدکرداری، کارکردی تعلیمی نیز می یابند. داستان نبرد رستم و سهراب اگر چه بخش کوچکی از شاهنامه است اما از مشهورترین داستان های این کتاب به شمار می رود. این نوشتار، تلاش دارد به روش توصیف و تحلیل اعمال شخصیت های داستان رستم و سهراب، این داستان را از منظر ادبیات تعلیمی و مبحث ناراستی و پنهان کاری شخصیت های موثر آن بررسی کند. در نگاهی گذرا به این داستان، با توجه به آغاز و پایان آن، خواننده گمان می کند که فردوسی هم همانند تصور بسیاری از مردم آن روزگار، تقدیر را بدون نقش فعال آدمی، مهم ترین عامل بروز فاجعه مرگ سهراب قلمداد می کند اما با نگاهی دقیق تر به داستان به نظر خواهیم دید که فردوسی، در چینش مکالمات اشخاص این داستان، می خواهد نشان دهد که چگونه ناراستی و پنهان کاری این بازیگران، به بروز چنین فاجعه ای منتهی منجر می شود.

فردوسی، شاهنامه، رستم و سهراب، ناراستی و پنهان کاری.