افروز حمیدی - PhD Student in General Psychology, Department of Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
فریبا حسنی - Assistant Professor, Department of Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
فرناز کشاورزی ارشدی - Associate professor. Clinical psychology department,Islamic Azad University, central Tehran branch
فایق یوسفی - Associate Professor,Department of Psychiatry,Kurdistan University of Medical Sciences,Sanandaj,Iran.

مقدمه: دیابت، یک بیماری مزمن و متضمن خطر بالای ناتوانی و مرگ است که علاوه بر عوارض جسمی، برخی مشکلات روانشناختی به ویژه افسردگی و کاهش سرمایه روان­شناختی نیز در افراد مبتلا به دیابت شایع است. هدف پژوهش حاضر اثربخشی مهارت آموزی مبتنی بر واقعیت درمانی بر سرمایه روان شناختی و افسردگی در نوجوانان دختر مبتلا به دیابت نوع یک بود. روش کار: روش پژوهش نیمه تجربی همراه با پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی نوجوانان ۱۴-۱۶ ساله مبتلا به دیابت نوع یک شهر سنندج   در سال ۱۳۹۸ بودند. نمونه آماری ۳۰ نوجوان مبتلا به دیابت نوع یک بود که به روش هدفمند انتخاب و به روش تصادفی (قرعه کشی) در گروه واقعیت درمانی (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) تقسیم شدند. برای جمع آوری داده­ها از مقیاس­ سرمایه روان شناختی لوتانز و مقیاس افسردگی بک- ۲ استفاده شد. گروه آزمایش در طی هشت جلسه­ی ۹۰ دقیقه­ای مهارت آموزی مبتنی بر واقعیت درمانی را دریافت کرد، اما گروه کنترل هیچ مداخله­ای دریافت نکرد. داده­ها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته در نرم افزار SPSS نسخه ۲۵ تحلیل شدند. یافته ها: نتایج اثرات درون گروهی نشان داد که مهارت آموزی مبتنی بر واقعیت درمانی موجب افزایش سرمایه روان شناختی (۱۸/۲۶۸= F)؛ و کاهش افسردگی (۲۳/۱۴۹= F)؛ نوجوانان دختر مبتلا به دیابت نوع شده است (۰۵/۰ > P). نتاج اثرات بین گروهی نشان داد که در گروه مداخله میزان سرمایه روان شناختی در شرکت کننده­های گروه آزمایش نسبت به شرکت کننده­های گروه کنترل افزایش و افسردگی در شرکت کننده­های گروه آزمایش نسبت به شرکت کننده­های گروه کنترل کاهش یافته است (۰۵/۰ > P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر مهارت آموزی مبتنی بر واقعیت درمانی بر سرمایه روان شناختی و افسردگی موثر بوده، لذا توصیه از این روش به روان شناسان بالینی جهت افزایش سلامت روان­شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع یک پیشنهاد می گردد.  

Reality Therapy Based on Skill-training, Psychological Capital, Depression, Type ۱ Diabetes,  مهارت آموزی مبتنی بر واقعیت درمانی, سرمایه روان شناختی, افسردگی, دیابت نوع یک