زهرا عربی - دانش آموخته دکترای خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
مهدی همایی - استاد گروه خاکشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
محمد اسماعیل اسدی - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

در این پژوهش تاثیر کی لیت مصنوعی HEDTA در محلول کردن سرب در خاک هایی که به طور مصنوعی آلوده شده اند و نیز توانایی آنها در استخراج سرب توسط گیاه تربچه با نام علمیL. Raphanus sativus متعلق به تیره کلمیان (Brassicaceae) مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. این آزمایش با استفاده از یک طرح فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای غلظت برای سرب با استفاده از نمک کلرید سرب دارای غلظت ۰، ۵۰، ۱۰۰، ۶۰۰ و ۱۰۰۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک بودند. پس از رشد نهایی گیاهان، کی لیت HEDTA با غلظت های mMkg-۱ ۵/۱ به هر گلدان اضافه شد. یک تیمار شاهد بدون کی لیت نیز درنظر گرفته شد. ۱۰ روز پس از افزودن کی لیت، برای به دست آوردن شدت جذب آلاینده ها در پایان فصل رشد، از گیاهان و خاک گلدان ها نمونه برداری و غلظت سرب در آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در تمام تیمارها، سرب محلول خاک در مقایسه با تیمار شاهد که کی لیت به آن اضافه نشده، بیشتر بوده است. در تمام تیمارهایی که HEDTA به آنها اضافه شده تجمع سرب در ساقه و ریشه های تربچه بیشتر از تیمار شاهد است. همچنین مقدار جذب سرب توسط ریشه های تربچه بیشتر از ساقه های آن بوده است.

آلودگی خاک, استخراج گیاهی, تربچه, سرب, کی لیت مصنوعی