علی اصغر مجروحی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری، تهران

جنس مریم گلی با نام علمی Salvia متعق به تیره Lamiaceae در ایران دارای ۵۸ گونه می باشد که در حدود ۱۷ گونه (از جمله گونه مورد بررسی) بومی هستند. برخی از گونه های این جنس در طب سنتی سراسر دنیا، به واسطه دارا بودن خواص ضد میکروبی و ضد توموری و همچنین بوی خوش و ترکیبات معطر مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق اندام هوایی گیاه مریم گلی سهندی در دو مرحله رویشی و زایشی از دامنه های کوه سهند، نزدیک شهرستان سردرود، واقع در استان آذربایجان شرقی جمع آوری گردید. اسانس آن به روش تقطیر در آب (کلونجر) جمع آوری و توسط دستگاههای GC و GC/MS مورد آنالیز قرار گرفت. بازده اسانس در مرحله رویشی (W/W ۳/۰%) و مرحله گلدهی (W/W ۱/۱%) برآورد شد. در اسانس مرحله رویشی، ۳۲ ترکیب شیمیایی با ۵/۹۸ درصد کل شناسایی گردید. آلفا- پینن (۵/۲۸%)، بتا- پینن (۱/۲۶%)، سابینن (۳/۱۰%)، ژرماکرن- D (۶/۹%) و ۱،۸- سینئول(۹/۴%) ترکیبات عمده اسانس در مرحله رویشی بودند. در اسانس مرحله گلدهی، ۳۵ ترکیب شیمیایی با ۸/۹۹ درصد کل شناسایی شد. آلفا- پینن(۹/۱۸%)، بتا- پینن(۵/۱۸%)، ۱، ۸- سینئول (۹/۱۳%)، لینالیل استات (۴/۸%)، بی سیکلوژرماکرن (۲/۸%)، سابینن (۶/۷%) و لینالول (۳/۵%) ترکیبات عمده در اسانس مرحله گلدهی بودند.

روغن اسانسی, بومی, مریم گلی سهندی, نعناعیان, ترکیبات شیمیایی, مراحل مختلف رشد, Salvia sahendica