رامین کازرانی - Aqriculture Department Islamic Azad University.Branch Gorgan
حسین عجم نوروزی - گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان
عباسعلی نوری نیا - مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی گرگان

این تحقیق به منظور بررسی اثرات اندازه بذر و مصرف گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های مختلف گندم نان (Triticum aestivum L.) تحت شوری خاک، طی سال زراعی ۸۵-۱۳۸۴ در ایستگاه تحقیقات شوری انبارالوم واقع در ۳۵ کیلومتری شمال شهرگرگان انجام شد. آزمایش در خاکی با بافت رسی لومی با ۲/۸pH و۲/۹EC دسی زیمنس برمتردر چهار تکرار اجرا گردید. در این آزمایش اثرات سه عامل؛ میزان مصرف گوگرد، اندازه بذر و ژنوتیپ بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم با استفاده از طرح اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. کرتهای اصلی مقادیر مختلف مصرف گوگرد در سه سطح صفر، ۵۰۰ و ۱۰۰۰کیلوگرم در هکتار و کرتهای فرعی اندازه بذر در دو سطح ریز و درشت (که درصد تفاوت هزاردانه آنها بین ۲۲ تا ۲۳ درصد بود) و سه ژنوتیپ گندم زاگرس، دسکونسیدو-۷ و کوهدشت به صورت فاکتوریل مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس صفات مورد بررسی نشان داد که بین فاکتورهای مختلف (مقادیر گوگرد، اندازه بذر و ارقام گندم) از نظر عملکرد دانه، تعداد ساقه های بارور در مترمربع، تعداد دانه درهرسنبله، وزن یک دانه، شاخص برداشت سنبله، شاخص برداشت گیاه، وزن سنبله و تعداد سنبلچه در هر سنبله اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین مقایسات میانگین نشان داد که استفاده از ۱۰۰۰ کیلوگرم در هکتار گوگرد نسبت به سایر سطوح گوگرد عملکرد و اجزای عملکرد را به طور معنی داری افزایش داد. بعلاوه بذور درشت نسبت به بذور ریز دارای اختلاف معنی داری در عملکرد دانه و اجزای عملکرد بودند. در این مطالعه رقم کوهدشت نسبت به ارقام دیگر عملکرد و اجزای عملکرد بیشتری داشت. بعلاوه در این تحقیق مشخص گردید ترکیب تیماری گوگرد ۱۰۰۰ کیلوگرم در هکتار × بذور درشت × رقم گندم کوهدشت بالاترین عملکرد و اجزای عملکرد را تولید می کند.

اندازه بذر, ژنوتیپ, شوری, گندم, گوگرد