تبیین و شناخت مولفه های ژئوپلیتیکی کلانشهر تهران (با تاکید بر منابع جغرافیایی قدرت با ماهیت انسانی)

شهرها از جمله پدیده­ های جغرافیایی- انسانی هستند که از اهمیت و جایگاه برجسته ­ای در معادلات سیاست و قدرت برخوردارند. شهرها از گذشته تاکنون مقر حاکمان، نماد و فضایی برای اعمال قدرت در قلمرو حکومت و نیز محلی برای نمایش شکوه قدرت و کشمکش بر سر قدرت بوده­ اند و از ین رو تبیین شهر امری پیچیده است. از طرف دیگر شهرها به ­طور پیوسته میدان رقابت اند به ­طوری که بازیگران سعی می­ کنند بخش بیشتری از منابع و سرمایه ­های متحرک مالی و انسانی آن­ ها را جذب کنند. با توجه به این مقدمه اگر شهرها و به ویژه کلانشهرها را کانون منابع و ثروت برای تولید قدرت در نظر بگیریم در ایران کلانشهر تهران به­ عنوان کانون تولید قدرت در کشور به شمار می­ آید که دارای منابع جغرافیایی-انسانی قدرت بسیاری است که بازیگران در تلاش­ اند با در اختیار داشتن این منابع به شکل دادن به مناسبات قدرت بپردازند. در این بین ابعاد انسانی ژئوپلیتیک کلانشهر تهران شامل منابع قدرتی هستند که بازیگران در پی کسب و بهره­ برداری از آن هستند. پژوهش حاضر با بهره­ گیری از روش توصیفی- تحلیلی در پی شناخت مولفه­ های ژئوپلیتیکی با ماهیت انسانی در کلانشهر تهران می­ باشد. بر پایه یافته­ های پژوهش، کمیت جمعیت، کیفیت جمعیت، ساختار جمعیت، تنوع جمعیت، مرکزیت احزاب سیاسی، مدیریت شهری کارآمد، مشارکت سیاسی – اجتماعی شهروندان از جمله منابع جغرافیایی قدرت با ماهیت انسانی در کلانشهر تهران می­ باشد. نتایج پژوهش نشان می­ دهد مولفه ­های ژئوپلیتیکی با ماهیت انسانی به کلانشهر تهران مزیت رقابتی بخشیده است تا بتواند در سطوح (ملی و فراملی) نقش ­­آفرینی کند و برای این شهر جایگاه ژئوپلیتیکی کسب نماید

Keywords:

کلانشهر تهران , ژئوپلیتیک شهری , منابع جغرافیایی قدرت , بازیگران ژئوپلیتیکی