کوثر شیرالی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران
پیام پورمحمدی - استادیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران
خلیل عالمی سعید - دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

گردو با نام علمی (.Juglans regia L) از خانواده گردوسانان (Juglandaceae) یکی از گونه های مهم خوراکی در میان خشک میوه ها است. به منظور تعیین بهترین تیمار کالوس زایی و اندام زایی بر روی ریزنمونه ی برگ و جوانه گردو در محیط کشت DKW آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی انجام شد. در آزمایش اول که بر روی ریزنمونه برگ انجام شد، فاکتور اول تنظیم کننده ی رشد ۲,۴-D با غلظت های صفر، ۳،۲،۱ میلی گرم در لیتر و فاکتور دوم تنظیم کننده رشد TDZ با غلظت های صفر، ۴،۲،۱ میلی گرم در لیتر مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش دوم که با استفاده از ریزنمونه های جوانه انجام گرفت، تنظیم کننده رشد BAP با غلظت های صفر، ۱، ۲، ۳ میلی گرم در لیتر و تنظیم کننده رشد IBA با غلظت های صفر، ۰۱/۰، ۱، ۵/۲ میلی گرم در لیتر مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش اول، نتایج نشان داد بیشترین تعداد کالوس زایی در محیط کشت DKW حاوی ۳ میلی گرم در لیتر۲,۴-D  و بیشترین میزان قهوه ای شدن برگ در محیط کشت حاوی ۲ میلی گرم در لیتر ۲,۴-D و ۴ میلی گرم در لیتر TDZ ایجاد گردید. در آزمایش دوم بیشترین میزان اندام زایی در محیط کشت حاوی ۱ میلی گرم در لیتر IBA بدون حضور BAP مشاهده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد، امکان کالوس زایی از ریزنمونه برگ در محیط کشت DKW حاوی ۳ میلی گرم ۲,۴-D و اندام زایی از ریزنمونه جوانه در محیط کشت DKW حاوی ۱ میلی گرم در لیتر وجود داشت. همچنین در تیمار حاوی ۲ میلی گرم در لیتر BAP و ۱ میلی گرم در لیتر IBA کالوس زایی از ریزنمونه جوانه گردو مشاهده شد.

اکسین, اندام زایی, سایتوکینین, کالوس زایی, گردو