بررسی تاثیر شاخصهای شهر دوستدار کودک بر توسعه پایدار شهری مطالعه موردی : منطقه ۱۰ شهرداری مشهد

با توجه به برخی مشترکات بین دو دیدگاه توسعه پایدار و شهر دوستدار کودک، هدف مقاله حاضر بررسی تاثیر شاخصهای شهر دوستدار کودک به عنوان متغیرهای مستقل بر توسعه پایدار محلات به عنوان متغیرهای وابسته ، در سطح شهرداری منطقه ۱۰ مشهد مقدس می باشد. برای سنجش پایداری محلات چهار بعد کالبدی، اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی اجتماعی و برای سنجش محله دوستدار کودک نیز در چهار بعد فیزیکی کالبدی، فرهنگی اجتماعی ، شهرسازی و معماری و حمل و نقل در نظر گرفته شده است . با گسترش شهرها و بزرگ شدن آنها توجه ای به کودکان نمی شود در این میان شهرها برای انسانهای بزرگسال و ماشین ها طراحی می شوند و ابعادی برای کودکان و کودکانه زیستن وجود ندارد.کودکان عامل پیوند نسل های گذشته و آینده در هر جامعه محسوب می شوند. انتقال سنت ها ، فرهنگ ها ، اعتقادات ، باورها و پیشینه های هویت بخش و در صورت لزوم اصلاح محیط اجتماعی نیز در هر جامعه از طریق کودکان است . دوران کودکی بهترین زمینه را برای تعالی شخصیتی تربیتی میل بیشتر به زندگی جمعی می سازد و آشنایی با نیازها و سرشت او که دوران کودکی به آن نیازمند است زمینه رشد درست شخصیتی و تربیتی او را به عنوان نسل سالم فردا فراهم می کند که همین عامل در تامین سلامت اجتماعی نسل بعد و کاهش چندگانگی هایی که در عرصه مسائل اجتماعی و التهابات زندگی شهری بوجود می آورد نقش بسیار مهمی دارد.در برنامه ریزی شهری و شهرسازی رویکردهای نوینی در زمینه بررسی ادراک کودک از شهر و شناخت نیازهای او در شهر شکل گرفته است . هدف عمده این تلاشها ایجاد شهرهای دوستدار کودک می باشد که در کنار ایجاد فضایی امن برای زندگی ، فضایی نوآورانه برای پرورش خلاقیت کودکان ایجاد گردد از همین روی، شهرها بیشتر برای بزرگسالان ساخته و پرداخته می شود. بنابراین شهر موردنیاز کودکان باید بازنمایی از حقوق آنها باشد، شهری که بتواند تعالی تربیتی و منش کودک را زمینه سازی کند و کودکان را برای فردایی بهتر و سالم، جامعه پذیرکند . هدف از پژوهش حاضر سطح بندی و رتبه بندی کردن محلات شهرداری منطقه ۱۰مشهد از لحاظ معیارهای شهر دوستدارکودک است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش محلات منطقه ۱۰ شهرداری مشهد را شامل میشود .برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای - میدانی بهره گرفته شد. در تحقیق حاضر با استفاده از روش نمونه گیری دلفی، حجم نمونه به تعداد۳۰ نفر از کارشناسان و متخصصین شهری در نظر گرفته شده است؛ درواقع روش دلفی، روشی نظام یافته است که بر آراء هیئتی از کارشناسان مستقل متکی می باشد و تعداد نمونه از فرمول خاصی پیروی نمی کند. به منظور رتبه بندی و سطح بندی محلات منطقه ۱۰ ، ۱۰شاخص مورد ارزیابی قرارگرفته شده است . قلمرو مکانی این تحقیق، منطقه ۱۰ مشهد و از نظر قلمرو زمانی تهیه داده ها را می توان مربوط به سال ۱۳۹۹ دانست. برای تحلیل ابتدا شاخصهای شهر دوستدار کودک را از لحاظ اهمیت با استفاده از مدل ANP ارزش گذاری کرده و سپس با استفاده از مدل Vikor اقدام به سطح محلات منطقه ۱۰ شهر مشهد شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد منطقه ۱۰ شهرداری مشهد ازلحاظ شاخصهای شهر دوستدار کودک کاملا متفاوت بوده، به طوریکه برخی محلات در سطح بالای برخورداری و برخی دیگر در سطح خیلی پایین قرارگرفته اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که محله تلگرد برخوردارترین محله و در رتبه اول این شهر قرارگرفته است و محلات پنج تن آل عبا ، شهید قربانی، میثم و ... کم برخوردارترین محلات و در رتبه ۳ سطح بندی قرارگرفته اند.

Keywords:

شهر کودک , محلات منطقه ۱۰ , شهر مشهد