ارزیابی تغییرات بستر رودخانه با استفاده از شاخص های دورسنجی

در پژوهش حاضر، مورفولوژی و تغییرات جانبی مجرای رودخانه زرینه رود مورد بررسی قرار گرفت. بازه مطالعاتی به طول تقریبی ۹۵ کیلومتر از روستای کرکره تا شهر میاندوآب امتداد می یابد. جهت درک بهتر تغییرات مورفولوژیکی، مجرای رودخانه زرینه رود به سه بازه مشخص تقسیم بندی گردید. به منظور ارزیابی مورفولوژی و تغییرات جانبی مجرای رودخانه از چهار شاخص ضریب خمیدگی، زاویه مرکزی، نرخ مهاجرت بهره گرفته شد. برای استخراج مجرا در دوره های زمانی مختلف و همچنین محاسبه شاخص های ژئومورفیکی از تکنیکهای سنجش از دور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده به عمل آمد. نتایج نشان میدهد که شاخص های مورد استفاده از تغییر پذیری فضایی و زمانی زیادی در امتداد رودخانه زرینه رود برخوردار می باشند. در شاخص زاویه مرکزی کل مجرا در دوره های زمانی ۱۹۸۸، ۲۰۰۳ و ۲۰۱۹ به ترتیب برابر ۸۹/۹، ۹۱ و۱۰۹/۲ درجه بوده که یک افزایش ملایم در مقدار زاویه مرکزی در طی ۳۰ سال گذشته بودیم، شاخصضریب خمیدگی در سال های ۱۹۸۸، ۲۰۰۳ و۲۰۱۹ به ترتیب۱/۷ در بازه سوم ، ۱/۶۵ در بازه دوم و۱/۸۱ در بازه دوم هستیم و در شاخص مهاجرت مجرا بیشترین نرخ مهاجرت در ۳۰ سال گذشته۵/۷۱۶۹/۰۲۹متر است. نتایج همچنین نشان میدهند که در طی سال های اخیر آهنگ تغییرات جانبی مجرای رودخانه در تمامی بازهها کاهش یافته است. این امر در ارتباط با کاهش قابل توجه دبی رودخانه می باشد.

Keywords:

ارزیابی , بستر رودخانه , شاخص , دورسنجی , تغییرات مجرای رودخانه.