مرضیه شهریاری - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
زهرا شیرازی - کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

نزاع و درگیری های دسته جمعی، عمل ستیزه جویانه و پرخاشگرانه ای است که به علل گوناگون به وجود آمده و موجب ایجاد اختلال در ثبات اجتماعی می شود در واقع این پدیده، به عنوان یک آسیب اجتماعی، بنیان های نظم جامعه و امنیت اجتماعی را به طور جدی تهدید می کند و مانع توسعه اجتماعی می شود. بنابراین هدف اصلی این مقاله بررسی عوامل اجتماعی موثر بر گرایش مردان به نزاع های دسته جمعی در جامعه آماری مورد مطالعه می باشد. در تحقیق حاضر از نظریه آنومی دورکیم، الگوی نظام های کنشی پارسونز، نظریه ناکامی منزلتی آلبرت کوهن و نظریات بوردیو و وبلن در خصوص پایگاه اجتماعی - اقتصادی استفاده شده است. این تحقیق از نوع کمی و پیمایشی با ابزار پرسشنامه بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مردان ۱۵ تا ۶۵ سال ساکن در مناطق ۳ و ۴ اهواز می باشد که از طریق فرمول نمونه گیری کوکران تعداد ۱۰۰ نفر به عنوان نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. در نهایت اطلاعات گردآوری شده به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در تحلیل آماری نیز علاوه بر شیوه های آماری از جمله میانگین، درصد و واریانس از شاخص های آمار استنباطی مانند همبستگی پیرسون استفاده شده است. در مجموع نتایج فعالیت آماری با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، وجود رابطه معنادار بین متغیرهای سن، پایگاه اجتماعی - اقتصادی، احساس آنومی و قوم گرایی را با گرایش به نزاع دسته جمعی تایید کرده است. به طور خلاصه نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین سن، احساس آنومی و قوم گرایی با گرایش افراد به نزاع دسته جمعی رابطه مستقیم، مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین رابطه ای متغیر پایگاه اجتماعی - اقتصادی با گرایش به نزاع نشان دهنده یک رابطه معنادار، معکوس و منفی بوده است. از پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت در صورتی که مسئولین به بحث اشتغال جوانان و افزایش امکانات فرهنگی و تفریحی برای آنها توجه بیشتری داشته باشند، از بروز نزاع کاسته خواهد شد.

نزاع دسته جمعی، آنومی، قوم گرایی