الهه حسن وکیلی - کارشناس ارشد حقوق بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

آب جایگاه و اهمیتی مقدس، حیاتی و استراتژیک در ایران و توسعه مناطق و شهرهای ایران را داراست. دریای خزر منبعی مهم، استراتژیک برای ایران و کشورهای منطقه خزر به شمار می رود. تحلیل طرح انتقال آب از دریای خزر به استان کم آب سمنان با توجه به نقش جدید این استان در سیاست های آمایشیکشور و برعهده گرفتن بخشی از تراکم جمعیتی و اقتصادی منطقه، از ابعاد مختلف زیست محیطی، اقتصادی بین المللی، سیاسی، فنی و ... با رویکرد پایداری،ضروری است. در این طرح در نظر گرفتن تهدیدها وآسیب پذیری مربوط به تبعات زیست محیطی، اقتصادی، سیاسی و بین المللی، اختلال در شبکه انتقال، حملات هوایی، آلودگی آب در محدوده های حساس ساحلی، جنگلی، رشته کوه البرز، کویرسمنان نیز تاسیسات آب شیرین کنی توصیه می شود. در اینراستا تجارب جهانی بویژه پروژه انتقال آب دریاچه ارال به سکونت گاه های پیرامون آن و تبعات زیست محیطی و بیماری هایی بدنبال آن بوجود آمدند، قابل توجه می باشد. با توجه به اینکه برخی کارشناسان انتقال آب از دریای خزر را یک کار غیرعلمی می دانند و معتقدند عملیاتی شدن این طرح روند خشک شدن بزرگترین دریاچه جهان را فراهم می کند اما رئیس سازمان محیط زیست می گوید: انتقال آب از دریا به داخل سرزمین برای برطرف کردن نیاز آبیمصرف کنندگان صنعتی و آب شرب بلامانع است. عده ای از کارشناسان در مخالفت با این طرح می گویند: دریای خزر یک دریای بسته است و هر دستکاریدر این دریا موجب به خطرافتادن اکوسیستم طبیعی خواهدشد؛ و انتقال آب دریای خزر تهدیدی برای دریا است، اگر این پروژه به مرحله اجرا برسد با کاهش شدید آب دریا و خشک شدن آن روبه رو خواهیم شد و این انتقال موجب ایجاد یک بحران زیست محیطی خواهد شد. این پژوهش با مطالعه این چالش ها و بررسی نقاط ضعف و قوت این پروژه به این مساله می پردازد

خزر، انتقال آب، رژیم حقوقی دریای خزر، کنوانسیون خزر