زهرا زارع اسفیدانی - دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران

هدف از پژوهش حاضر تبیین و مفهومی و مصداقی حیات «مستقر» و «غیر مستقر»است.برای تعیین و تشخیص حیات «مستقر » و «غیر مستقر»ضوابط و معیارهای مختلفی همچون «ادراک،تکلم و حرکت اختیاری»،«زمان و قابلیت بقاء»،«علائم جسمانی»، «ازهاق روح از بدن»و«صدق عرفی»بیان شده اما هر یک با ایراداتی روبرو است.در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی،ضمن نقد و بررسی ضوابط فوق،ملاک در احراز حیات «مستقر»«غیر مستقر»صدق عرفی آن دانسته شده است.حیات «غیر مستقر»وضعیتی است که شخص در جریان مفارقت روح از بدن و واپسین لحظات عمر خود قرار گرفته ،اما هنوز به مرحله قطع و مفارقت کامل نرسیده،مشروط به آن که به خاطر فساد بدن،امکان بازگشت ان مقدار از ارتباطی که زایل شده،وجود نداشته و عرفا آن شخص را زنده تلقی نمی کنند.از این رو وضعیتی که به دنبال بریدن گلو و مجاری تنفسی،بریدن وسیع شکم و خروج اعضای ان،بر انسان عارض می گردد و همچنین مرگ مغذی در صورتی که شرایط تعریف در آن موجود باشد،از مصادیق حیات «غیر مستقر»تلقی می شود

حیات مستقر،حیات غیر مستقر،مرگ قطعی،در حکم مرده،حیات ناپایدار