میترا فراهانی - کارشناس ارشد زبانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
آزیتا افراشی - دانشیار زبانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
یحیی مدرسی - استاد زبانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

پژوهش حاضر به دو روش پیکره ای و پرسش نامه ای به تحلیل مفهوم «زندگی» در زبان فارسی پرداخته است. بدین منظور، فراوانی نگاشت های تاثیرگزار بر مفهوم سازی «زندگی» در ۱۲۰ جمله ی شاهد پایگاه داده های زبان فارسی بررسی شد. مشخص شد که در پیکره های زبان فارسی حوزه ی مبدا «مکان» بیش تر از حوزه های مبدا دیگر در مفهوم سازی «زندگی» نقش دارد. در تحلیل پرسش نامه-مدار، پرسش نامه ای با ۱۱ جمله ی استعاره-محور و گرایش-محور (گرایش فکری) به ۱۲۰ نفر نمونه ی تصادفی ارائه شد. افراد نمونه به ۶ گروه زنان زیر ۲۰ سال، مردان زیر ۲۰ سال، زنان بین ۲۵ تا ۳۵ سال، مردان بین ۲۵ تا ۳۵ سال، زنان بالای ۵۰ سال و مردان بالای ۵۰ سال تقسیم می شدند. جمله های پرسش نامه، خبری و با ضمیر متکلم وحده طراحی شدند. گزینه های انتخابی پرسش نامه ۵ مورد و به صورت طیفی از «بسیار موافقم» تا «بسیار مخالفم» انتخاب شدند. در این مطالعه مشخص گردید که سنین و جنسیت های مختلف جامعه ی فارسی زبان در تعریف مفهوم «زندگی» با یکدیگر اختلاف نظر دارند. در پایان، نگاشت های استعاری مفاهیم «زندگی» به دو روش پیکره بنیاد و پرسش نامه بنیاد با یکدیگر مقایسه گردید و این نتیجه حاصل شد که جامعه ی فارسی زبان تا حد زیادی با پربسامدترین نگاشت های پیکره بنیاد مفهوم «زندگی» موافق است.

استعاره ی مفهومی, پایگاه داده های زبان فارسی, زبان شناسی اجتماعی شناختی, زبان شناسی شناختی, زندگی