محمود مهرآوران - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه قم

یکی از ویژگی های بلاغی زبان در نوشتار و گفتار، تاکید در سخن است. تاکید به شیوه های گوناگونی صورت می گیرد. گروه های اسمی یکی از ابزارهای تاکید هستند که تاکنون کمتر مورد توجه قرارگرفته اند. منظور از گروه های تاکیدی در این نوشتار، گروه هایی است که در آنها یا ساخت واژه از واج های تکراری است یا واژه از دو یا چند تکواژ یا واژه مکرر ساخته می شود و یا اعضای گروه به نحوی با هم ترکیب یا به هم عطف می شوند که تاکید را می رساند. گروه های تاکیدی به صورت اسم های متناسب، اسم ها و صفت های مترادف، اسم ها و صفت های متضاد، فعل های متناسب و نیز واژگانی با تناسب موسیقایی هم نشین شده اند. این تحقیق با تهیه فهرستی از نمونه ها متشکل از هزار و پانصد گروه اسمی، ساختار، ویژگی ها، خاستگاه و کارکرد آنها را بررسی و تحلیل و آنها را در دسته های مختلف طبقه بندی کرده است. کاربرد این گروه ها برای اهداف مختلف است؛ از جمله: ایجاد معانی تازه، معانی ثانوی، کنایی و مجازی، گسترش معنی، شمول، تفصیل در سخن، اختصار و ایجاز اما مهم ترین و بیشترین کارکرد آن تاکید است. مانند تاکید و برجسته سازی اهمیت چیزی، احساسات و عواطف، فاصله، مقدار و کمیت، کیفیت و شدت.

بلاغت, تاکید, تکرار, گروه های اسمی, گروه های تاکیدی