رحمان بختیاری - استاد یار فرهنگ و زبان های باستانی ایران، دانشگاه بوعلی سینا همدان
مریم جباری - دانشجوی کارشناسی ارشد فرهنگ و زبان های باستانی ایران دانشگاه بوعلی سینا همدان

زبور مانوی یکی از زیباترین سروده های مانی است. بررسی درون مایه آن ما را با جهان بینی دین مانوی: دو جهان تاریکی و روشنی و پاره های نور رهایی یافته از دنیای مادی، آشنا می کند. تا پیش از بررسی دست نوشته های منحصر به فرد این اثر به سه زبان فارسی میانه، پهلوی اشکانی و سغدی به دست آمده از ناحیه تورفان، زبور قبطی تنها منبع موجود به شمار می رفت. از جمله این قطعه ها، قطعه M۷۸ است که در بردارنده متنی به پهلوی اشکانی و ستایشی است برای پدر بزرگی که همان خداوند بزرگ جهان روشنی در اندیشه مانوی است. این متن جزء مجموعه متن های تورفانی آکادمی علوم براندنبورگ برلین است که، در این مقاله، ابتدا به معرفی دست نوشته و سپس حرف نویسی، آوانویسی، ترجمه و توضیحات لازم مفهومی و ریشه شناختی آن پرداخته شده است.

پژوهش های تورفانی, دین مانوی, زبور مانوی, ایرانی میانه مانوی, ادبیات مانوی