ناهید دهستانی اردکانی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
شهره تاج - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
علی سرکارگراردکانی - استادیار دانشگاه دانشگاه امام حسین(ع)
فریده اسدیان - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

از دیدگاه جغرافیایی مکان جزء لاینفک مطالعات جغرافیایی است. تئوری مکانی در علوم جغرافیایی از جایگاه ارزشمندی برخوردار است. بنابراین ارائه خدمات بهینه وبه موقع به منظور رشد و توسعه مناطق روستایی ازاهمیت زیادی برخوردار است. تاکنون مدلهای مختلفی جهت تعیین مراکزمناسب به منظور ارائه خدمات به روستاها ارائه گردیده است، که اکثرا با روشهای غیرGIS صورت گرفته است. با ظهور فن آوری سنجش از دور وGIS افق جدیدی در امر دستیابی به داده های مکانی فراهم شد. بنابراین می توان با بهره گیری از این نوع فن آوری علاوه بر افزایش سرعت، دقت کار را نیز افزایش داد استفاده از فناوریGIS و تصاویر ماهواره ای امکان دستیابی به داده های مکانی مورد نیاز جهت مکان یابی مراکز خدمات روستایی فراهم وباعث افزایش دقت در مکان یابی آنها خواهد شد. با بکارگیری تصاویر ماهواره ای و لایه های رقومی منطقه مورد مطالعه در محیطGIS نسبت به تحلیل مکانی اقدام و مراکز بهینه خدمات روستایی در قالب نقشه های موضوعی و استاندارد ارائه گردید. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق بخش عقدا از توابع شهرستان اردکان می باشد. به نظر می رسد توزیع مراکز خدمات روستایی در این بخش بصورت بهینه مکان یابی نشده و با روشهای غیر GIS و با توجهبه امکانات موجود صورت گرفته است. در این تحقیق با استفاده از قابلیتهایGIS مکانیابی بهینه، با دقت و صرف زمان و هزینه کم صورت گرفت. نتایج نشان می دهد با استفاده از این روش می توان در صورت تغییر پارامترهای محیطی نسبت به تعیین مکانهای جدید در زمان کوتاه اقدام نمود. امید است این تجربه در مقایسه با روشهای غیرGIS دستآورد بهتری را برای توزیع مراکز خدمات روستایی در ناحیه مورد مطالعه به همراه داشته باشد

مکانیابی – مراکز خدمات روستایی – تصاویر ماهواره ای GIS