علی فرهادی بابادی - دانشجوی کارشناسی مدیریت بازرگانی دریایی گرایش مناطق ویژه اقتصادی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
همایون یوسفی - استادیار، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
حامد شفیع آبادی - دانشجو کارشناسی ارشد دریانوردی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

ایران از سه هزار سال پیش تاکنون به عنوان یکی از محورهای ترانزیتی منطقه مطرح بوده است، هم اکنون تحولات اخیر نظیر رشد اقتصادیناگهانی کشورهای جنوب شرقی آسیا و به وجود آمدن کشورهای جدید با بازارهای جدید و پرتقاضا و تبدیل شدن کشورهای عربی منطقه بهکشورهای توزیع و صادرات مجدد بار، موجب اهمیت صنعت ترانزیت شده است . منطقه آزاد اروند راه ورود به بازار عراق است و موقعیت ویژه اینمنطقه و نیازهای اساسی کشور عراق در زمان حال و آینده و نیز هم زبانی اهالی و ساکنان منطقه و مراودات مردم دو طرف مرز اهمیت این منطقهرا دو چندان می کند. هدف این پژوهش شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر ترانزیت کالا در منطقه آزاد اروند و در آخر ارائه ی پیشنهاداتی جهتکمک به روند ترانزیت ,با بررسی سوابق تحقیق و نظرات متخصصین است. برای این منظور داده های حاصل از توزیع پرسشنامه به کمک مدلAHP و استفاده از نرم افزار Expert Choice ۱۱ ، تجزیه و تحلیل شد . نتایج حاکی از آن است که از میان معیارهای اصلی «شاخصه های وابسته به زیرساخت ها» با وزن نهایی ۰.۶۴۴ بعنوان مهمترین اولویت بوده است که حاکی از آن است که برای تقویت جایگاه ترانزیتی در منطقه بایستی زیرساخت های مناسبی را ایجاد کرد. از میان زیر معیارهای زیرساخت ها، «دسترس بودن تجهیزات و تسهیلات لازم» مهمترین اولویت شناخته شده است و از میان زیر معیارهای وابسته به خدمات نیروی انسان، «میزان هزینه روند ترانزیت» بالاترین وزن را کسب کرده. بین زیر معیارهای وابسته به قوانین و مقررات نیز، «سرعت ترانزیت کالا (زمان ورود و خروج کالا)» بعنوان مهمترین اولویت مشخص شده است.

ترانزیت،منطقه آزاد، اروند، مدل تجزیه تحلیل سلسله مراتبی AHP