رسول معصومی - Ph.D. Candidate in Medical Education, Department of Medical Education, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
علیرضا امان اللهی - Trauma and Injury Research Center, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

مقدمه: بازپس گیری مقالات در نتیجه سوء رفتار علمی یا خطاهای غیر عمدی اتفاق می افتد. هدف اصلی این مطالعه بررسی مقالات بازپس گرفته شده مقالات زیست پزشکی نویسندگان ایرانی در پایگاه اطلاعاتی مدلاین/پابمد بود. روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی-مقطعی تمام مقالات بازپس گرفته شده نویسندگان ایرانی در پایگاه پابمد با استراتژی جستجوی Iran[ad] AND "Retracted Publication"[pt] بازیابی شد. بر اساس فرم مخصوص نام و نام خانوادگی نویسنده اول مقاله، سال انتشار، نام مجله، نام کشوری که مجله در آن منتشر می شود، تعداد استنادها و متن اعلان بازپس گیری استخراج شد. سپس متن اعلان ها مطالعه و دلایل بازپس گیری مقالات طبقه بندی شد. نتایج: تعداد مقالات باز پس گرفته شده ۱۴۵ مورد بود که در سال های اخیر رشد داشته است. با این حال نسبت مقالات باز پس گرفته شده به کل مقالات افزایش نداشته است. سرقت علمی (۴۶.۹۰ درصد)، مخدودش کردن فرایند داوری همتا (۴۰ درصد)، انتشار مکرر (۱۹.۳۱ درصد) مهم ترین دلایل باز پس گیری مقالات بوده است. بر این اساس بیش از ۸۱ درصد مقالات (۱۱۸ مقاله) به دلیل رفتارهای غیراخلاقی عامدانه باز پس گرفته شده بودند. بیش از ۳۲ درصد کل مقالات (۴۷ مقاله) در سه مجله منتشر شده بود. حوزه موضوعی بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی (۲۵ مقاله)، داروشناسی و داروسازی (۲۴ مقاله) و انکولوژی (۲۱ مقاله) بیشترین سهم را بخود اختصاص داده بود. نتیجه گیری: نیاز است دلایل سوء رفتارهای حرفه ای شناسایی و بر اساس آن راهکارهای مناسب اندیشیده شود. توانمندسازی محققان در زمینه پژوهش و نگارش علمی، آموزش اخلاق در پژوهش، در کنار برخورد با متخلفان می تواند جلوی بسیاری از این رفتارها را بگیرد. واژه های کلیدی: سوء رفتار علمی، سرقت علمی، بازپس گیری، مقالات زیست-پزشکی  

Keywords: Scientific Misconduct, Plagiarism, Retracted Publication, Biomedical Articles, واژه های کلیدی: سوء رفتار علمی, سرقت علمی, بازپس گیری, مقالات زیست-پزشکی