توحید بابا زاده - استادیار آموزش بهداشت و ارتقای سلامت،دانشکده علوم پزشکی سراب، سراب، ایران
محدثه صدری - دانشجوی کارشناسی بهداشت عمومی، دانشکده علوم پزشکی سراب، سراب، ایران
دلسوز عرفانی - دانشجوی کارشناسی بهداشت عمومی، دانشکده علوم پزشکی سراب، سراب، ایران
فرزانه دهقانی - دانشجوی کارشناسی بهداشت عمومی، دانشکده علوم پزشکی سراب، سراب، ایران

زمینه و هدف : سرطان دهانه رحم یکی از شایع ترین سرطان های قابل پیشگیری در زنان است. برای پیشگیری و تشخیص زودرس بیماری می توان از آزمون پاپ اسمیر استفاده کرد. پاپ اسمیر یکی از روش های غربالگری شناخته شده در تشخیص زودرس سرطان دهانه رحم می باشد. با این حال طبق بررسی ها، زنان کمی به ویژه در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته از پاپ اسمیر استفاده می کنند. لذا مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر انجام تست پاپ اسمیر در زنان کم درآمد شهرستان سراب انجام شد.مواد و روش ها :در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، ۲۵۹نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی سراب در سال۱۴۰۰مورد بررسی قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های اطلاعات جمعیت شناختی، سواد سلامت بزرگسالان ایرانی، موانع درک شده و خودکارآمدی بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS v.۲۲ و آزمون های آماری رگرسیون لجستیک و تست Chi-Square استفاده گردید.نتایج :بر اساس نتایج به دست آمده، بین انجام تست پاپ اسمیر و سن (p-value=۰/۰۰۱)، مدت ازدواج (p-value=۰/۰۰۳)، تعداد فرزندان (p-value=۰/۰۳۳) و سابقه عفونت رحمی (p-value=۰/۰۰۱) ارتباط آماری معناداری مشاهده شد. همچنین، خودکار آمدی (p-value=۰/۰۳۱) و موانع درک شده (p-value<۰/۰۰۰۱) قوی ترین پیش بینی کننده های انجام تست پاپ اسمیر بودند. بین سواد سلامت و انجام پاپ اسمیر ارتباط آماری معنا داری دیده نشد(p-value>۰/۰۵). نتیجه گیری : مطابق با یافته ها، موانع درک شده و خود کار آمدی از مهمترین عوامل تاثیر گذار در انجام تست پاپ اسمیر می باشند. لذا توصیه می گردد کارشناسان و برنامه ریزان بهداشتی در طراحی و اجرای مداخلات بهداشتی بر کاهش موانع و افزایش خودکارآمدی زنان توجه ویژه ای کنند.

سرطان گردن رحم، تست پاپ اسمیر، خودکارآمدی، موانع درک شده، سواد سلامت