بررسی ترند سرطان پوست در شهرستان بابل، شمال ایران؛ مدل رگرسیون نقاط پیوست

زمینه و هدف: سرطان پوست شایع ترین بدخیمی در دنیاست. روند بروز سرطان پوست در مناطق جغرافیایی مختلف متفاوت می باشد زیرا عوامل خطرساز مثل عوامل ژنتیکی و محیطی بر این بیماری اثر می گذارد. در این مطالعه هدف بررسی وضعیت اپیدمیولوژیک و ارزیابی روند تغییرات بروز سرطان پوست در استان مازندران شهرستان بابل می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه به بررسی روند بروز سرطان پوست به تفکیک جنسیت و بازه های سنی در یک دوره ۱۷ساله (۱۳۷۹-۱۳۹۵) می پردازد که از داده های جمع آوری شده از مرکز ثبت سرطان معاونت بهداشتی و درمانی شهرستان بابل استفاده میکند. میزان بروز سنی و جنسی سرطان پوست در هر ۱۰۰هزار نفر، با استفاده از جمعیت استاندارد سازمان جهانی بهداشت به روش مستقیم، استاندارد شد. میزان استاندارد شده سنی را با نرم افزارEXCEL۲۰۱۶ محاسبه و آمار توصیفی توسط SPSS۲۶ و روند بروز توسط نرم افزار رگرسیون نقاط پیوست "joinpoint regression" محاسبه شد.نتایج : در این مطالعه ۱۱۵۱مورد سرطان پوست، ۷۲۶مورد در مردان با میانگین سنی ۶۳.۹ و ۴۲۵ مورد در زنان با میانگین سنی ۶۰.۱ ثبت شد. بر اساس نتایج، میانگین درصد تغییرات سالانه (Average annal percentage change) مقدار ۳.۰ مشاهده شد که این عدد نشان می دهد میتوان از یک عدد واحد برای توصیف میانگین APCها در کل دوره زمانی استفاده شود این عدد نشان می دهد که بروز سرطان پوست در شهرستان بابل دارای روندی صعودی بوده است و همچنین برای جنسیت مرد ۴.۸و برای جنسیت زن ۵.۰- مشاهده گردید. یافته ها نشان دادند که در سال های ۱۳۸۴،۱۳۸۱ و ۱۳۸۹ نقاط شکست(تغییر روند) رخ داده که درصد تغییرات سالانه (percentage change Annal) برای سال های ۸۴-۱۳۸۱، ۹۵-۱۳۸۹ روند صعودی رو به افزایش و همچنین برای سال های ۸۱-۱۳۷۹ و ۸۹-۱۳۸۴ ، Apc یک روند نزولی رو به کاهش برای موارد بروز در شهرستان بابل را نشان داده است. مشاهدات نشان داد بیشترین میانگین درصد تغییرات سالانه برای مردان در گروه سنی ۷۴-۶۵ سال ۴/۱ است و برای زنان در گروه سنی ۱۵-۲۴سال ۳/۴مشاهده شد که یک روند صعودی رو به افزایش با شیب ملایم برای موارد بروز را نشان می دهد. همچنین کمترین میانگین درصد تغییرات سالانه برای مردان در گروه سنی بالاتر از ۸۵سال ۹/۲- است و برای زنان ۵۴-۴۵سال ۱۰/۱- مشاهده شد که یک روند نزولی رو به کاهش را نشان میدهد.نتیجه گیری: در این مطالعه بروز و میانگین درصد تغییرات سالانه سرطان پوست در مردان بیشتر از زنان و بوده است و روندی صعودی داشته است. فاکتورهای بسیاری باعث افزایش بروز بوده مانند تغییر سبک زندگی، محیط زیست،سن و وراثت. این نتایج در پیشگیری و شناخت عوامل خطر مفید است. نظارت و کنترل شیوع سرطان و مطالعه دلایل محیطی یا ژنتیکی در تغییرات سرطان می تواند در پیشگیری و کنترل مفید باشد. بنابراین برنامه ریزی جهت شناسایی، پیشگیری و کنترل عوامل خطر، یک اولویت در ارتقای سطح سلامت محسوب میشود.

Keywords:

سرطان پوست , روند , نقاط پیوست , اپیدمیولوژی , بروز