نجمه انبیائی - مرکز تحقیقات بیماریهای دهان، فک و صورت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
ندا یزدانی - متخصص رادیولوژی دهان، فک و صورت، سیرجان، ایران
پروانه آرمان پور - متخصص رادیولوژی دهان، فک و صورت، مشهد، ایران

مقدمه: سینوزیت از شایعترین بیماری های گزارش شده در دهه های اخیر است که به عنوان یک بیماری مولتی فاکتوریال از آن یاد می شود. رابطه قطعی تنوع آناتومیکی کمپلکس سینوس-بینی نیز با سینوزیت، هنوز مورد شک است. Computed Tomography (CT) روش تصویربرداری انتخابی برای ارزیابی سینوسها و فاکتورهای آناتومیک مستعد کننده ایجاد سینوزیت است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی ارتباط تنوع آناتومیکی کمپلکس سینونازال با سینوزیت سینوسهای ماگزیلاری با استفاده از تصاویر CT اسکن مالتی اسلایس بود. مواد و روش ها: تصاویر CTاسکن سینوس های پارانازال ۱۰۶ بیمار (۲۱۲ سینوس ماگزیلا) مراجعه کننده به بیمارستان شهید کامیاب مشهد که با دستگاه CTاسپیرال۱۶ اسلایس با ضخامت برش ۷۵/۰ میلیمتر تهیه شده بودند، مورد ارزیابی قرار گرفتند. تنوع آناتومیک نرمال شامل؛ سلول آگرنازی، اتموئید بولا، کونکا بولوزا، کونکای میانی پارادوکس و انحراف سپتوم میانی بینی ارزیابی و ثبت شدند. نمونه ها به دو گروه سالم که فاقد افزایش ضخامت مخاط در دیواره های سینوس ماگزیلا بودند و گروه بیمار(مبتلا به سینوزیت) که افزایش ضخامت مخاط بیش از ۲ میلیمتر را در حداقل یکی از دیواره ها نشان می دادند، تقسیم بندی شدند. با استفاده از آنالیزهای آماریChi-square  و T مستقل ارتباط تنوع آناتومیک با سینوزیت سینوس های ماگزیلاری بررسی گردید.یافته ها: آزمون کای دو، بین وجود کونکای میانی پارادوکس و انحراف سپتوم میانی بینی با افزایش ضخامت مخاط سینوس(ابتلا به سینوزیت) رابطه آماری معنی داری نشان داد. (P≤۰.۰۰۱) همچنین با استفاده از آزمون T-student مشخص شد که تفاوت آماری معنی داری در ابعاد کونکا بولوزا، آگرنازی و اتموئید بولا بین دو گروه سالم و بیمار وجود نداشت. نتیجه گیری: یافته های مطالعه ما مشخص کرد که بین وجود کونکای میانی پارادوکس و انحراف سپتوم میانی بینی با ابتلا به سینوزیت سینوس ماگزیلا، ارتباط وجود دارد ولی سایر تنوع آناتومیکی کمپلکس سینوس-بینی (سینونازال) با ایجاد سینوزیت ارتباطی ندارد.

سینوزیت, سینوس ماگزیلاری, CT اسپیرال مولتی اسلایس, تنوع آناتومیکی