محسن گرامی - استادیار دانشگاه سمنان و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
محسن کلاته آهنی - دانشجوی مهندسی عمران ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

آئین نامه AISC به جای روشهای تحلیلی پیچیده، دو روش کاربردی را برای تعیین ضریب طول موثر کمانش پیشنهاد می کند که یکی استفاده از جداول ارائه شده توسط آئین نامه برای شش حالت ایده آل ستونها بر اساس شرایط انتهایی آنها است و دیگری استفاده از روابط یا نمودارهای ژولیان – لورنس می باشد . [1] اما این روابط چون بر اساس فرضیات مربوط به حالت ایده آل به دست آورده شده اند که در سازه های واقعی به ندرت وجود دارند، آئین نامه محدودیتهایی را در استفاده از روش ژولیان – لورنس بیان می کند که مهم ترین محدودیت، لزوم صلبیت گره های نزدیک ستون که تیرها را در دو انتهای ستون به آن متصل می کند می باشد . با توجه به اینکه در موارد عملی بسیاری ، ضریب طول موثر کمانش ستون در حالت وجود گره غیر صلب مورد نیاز می باشد، آئین نامه عملاً روابط ژولیان – لورنس را غیر قابل کاربرد دانسته و توصیه می کند به کمک به صورت تقریبی تعیین شود . این امر باعث می شود که در قبال K درون یابی در جدول شش حالت ایده آل ستونها، پارامتر از جدول K یک مسئله واحد، دو طراح با در نظر گرفتن برداشتهای شخصی خود از شرایط ستون، اعداد متفاوتی را برای پارامتر مذکور استخراج نمایند . در این مقاله ضمن بررسی اثر صلبیت گره نزدیک در تعیین ضریب طول موثر کمانش ستون ، به این سوال اساسی که آیا غیر صلب بودن گره نزدیک ستون در استخراج معادله ارتجاعی پایداری به روش ژولیان – لورنس خللی ایجاد می کند یا خیر پاسخ داده شده است . از نتایج این بررسی ها مشخص گردید که با بکار بردن تمهیداتی می توان روابط ژولیان – لورنس را حتی برای گره های نزدیک غیر صلب نیز بکار گرفت . که می تواند بعنوان یک روش دقیق مهندسی برای محاسبه ضریب طول موثر کمانش ستونها در حالت وجود گره های غیر صلب، بجای روش تقریبی که توسط آئین نامه توصیه شده است بکار رود.

طول مؤثر کمانش ، روش ژولیان – لورنس ، قاب مهار بندی شده ،اتصال مفصلی ، بار بحرانی