مهدی غلامحسینی - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
جلال سلطانی - دانشیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
جواد حمزه ئی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

باکتری های اندوفیت با گیاهان رابطه همزیستی دارند و نقش مهمی در حمایت از رشد گیاهان ایفا می کنند. این پژوهش به منظوربررسی واکنش عملکرد و کارایی مصرف آب گیاه ماشک به کم آبیاری تحت تاثیر باکتری اندوفیت استینوتروفوموناس مالتوفیلیا سویه POE۵۵ انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ در شهرستان کمیجان استان مرکزی اجرا شد. آبیاری در سه سطح ( ۵۰ ، ۷۵ و ۱۰۰ درصد نیاز آبی گیاه) در کرت های اصلی و تلقیح بذر ماشک با باکتری و عدم تلقیح در دو سطح به عنوان کرت های فرعی قرار گرفتند. عملکرد علوفه، عملکرددانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب ماشک اندازه گیری شد. کاربرد باکتری اندوفیت سرو عملکرددانه ماشک را به ترتیب ۳۸ ، ۳۹ و ۴۰ درصد در سطوح آبیاری نرمال، کم آبیاری و تنش کم آبی نسبت به تیمار شاهد (عدمتلقیح) بهبود بخشید. بنابراین، تلقیح بذر ماشک با باکتری اندوفیت می تواند به عنوان ابزاری برای بهبود رشد گیاه، افزایشمحصول تولیدی و کارایی مصرف آب در شرایط مختلف آبیاری مورد استفاده قرار گیرد.

باکتری اندوفیت، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، کم آبیاری، گیاه علوفه ای