حسین زینل زاده تبریزی - زینل زاده تبریزی
سعدالله منصوری - استادیار، بخش تحقیقات دانه های روغنی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، کرج، ایران

بمنظور گزینش لاین های پیشرفته کنجد به روش چند صفتی در شرایط کم آبیاری در منطقه مغان، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کاملت صادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۹ به اجرا در آمد. مواد ژنتیکی مورد ارزیابی در این بررسی شامل ۱۸ لاین برتر انتخابی به همراه رقمشاهد اولتان بودند. در طول فصل ر شد صفات مختلف مانند روز تا شروع گلدهی، طول دوره رشد، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین کپسول،تعداد کپسول در بوته، طول کپسول، قطر ساقه، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در هکتار اندازه گیری شدند. همچنینواکنش ژنوتیپ ها از نظر آلودگی به بیماری بوته میری فوزاریومی تعیین شد. نتایج تجزیه گرافیکی بایپلات ژنوتیپ های کنجد نشان داد که دو مولفه اول در مجموع ۶۹/۶ درصد تغییرات مربوط به واریانس صفات را توجیه کردند. از این تغییرات ۴۳/۵ درصد مربوط به مولفه اول و ۲۶/۱ درصد مربوط به مولفه دوم بود. بر اساس ارزیابی ژنوتیپ ها به طور همزمان برای دو صفت عملکرد دانه و طول دوره ر شد، ژنوتیپ G۳ شترین عملکرد دانه و کمترین طول دوره رویش را به طور همزمان داشت. در کل، نتایج حا صل از این پژوهش نشان داد که ژنوتیپ های G۱۵,G۱,G۸,G۳ با عملکرد دانه بالاتر از رقم شاهد اولتان، دوریش رویش کوتاه تر و آلودگی کمتر به بیماری پژمردگی فوزاریومی بوته به عنوان لاین های امیدبخش قابلیت ورود به آزمایش های سازگاری به منظور معرفی رقم در منطقه مغان راداشتند.

انتخاب، عملکرد، کنجد، GGEبای پلات