علیرضا خاتم شیشه بر - مربی حوزه علمیه قم
مهدی مهدوی اعلا - استادیار دانشگاه صنعتی شیراز
علی احمد ناصح - استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

یکی از بنیادی ترین مباحثی که از دیرباز مورد نزاع الهی دانان اسلامی بوده مساله ولایت امیرالمومنین در جانشینی پیامبر می باشد. اهل سنت از امت اسلامی بویژه قرطبی از دانشمندان بزرگ عامه با نقاش در مستندات مبنی بر زعامت امام علی و خصوصا تشکیک در حدیث منزلت، بر رویکرد اثبات ناپذیری امامت امیرالمومین تاکید می کنند. نوشتار پیش روی با رویکرد اسنادی و تحلیلی و اتکاء به مباحث عقلی و نقلی و سود جستن از قاعده الزام می کوشد مدعیات اهل عامه و قرطبی در باب خدشه پذیری حدیث منزلت بر ولایت امیرالمومنین را در سطحی وسیع مورد بازنگری قرار دهد. یافته های پژوهش حاکی از این ست که مبتنی بر پایش حدیث منزلت از شبهات، مقوله خلافت و جانشینی امام علی از پیامبر مطلقا هم در زمان حیات پیامبر و هم پس از حیات ایشان به اثبات می رسد. به نحوی که نخستین حیطه از پایش یعنی استناد به تصدیقات بزرگان عامه و از منابع معتبر ایشان حاکی از اتقان حدیث منزلت بر امامت فراگیر امیرالمومنین است. دومین حیطه از پایش نیز کاوش های سندی و دلالی دقیق از منابع و رجالیان معتبر عامه حاکی از خدشه ناپذیری حدیث منزلت بر ولایت فراشمول امیرالمومین است. سومین حیطه از پایش یعنی دفع تشکیکات سندی و دلالی قرطبی به صورت گسترده نشان از استحکام حدیث منزلت بر ولایت عامه امیرالمومنین است.

امامت, امیرالمومنین, حدیث منزلت, قرطبی, تنزیل, شبهات