امیر خاکی - دانشکده دامپزشکی، گروه علوم درمانگاهی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، مازندران، ایران
عاطفه عراقی - دانشکده دامپزشکی، گروه علوم درمانگاهی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، مازندران، ایران
علیرضا نوریان - مرکز اصلاح نژادی و تولید اسپرم گاو سیمنتال ایران (شرکت آمارددام طبرستان)، آمل، مازندران، ایران
علیرضا قاسمی - مرکز اصلاح نژادی و تولید اسپرم گاو سیمنتال ایران (شرکت آمارددام طبرستان)، آمل، مازندران، ایران

هدف این پژوهش بررسی کیفیت اسپرم، میزان برخی عناصر و آنزیم های اکسیداتیو منی و سرم خون یک راس گاو نر کم بارور ومقایسه آن با هفت گاو نر سالم بارور بود. اسپرم گیری با مهبل مصنوعی و انجماد با روش رقیق سازی یک مرحله ای انجام شد. خونگیریاز ورید دمی صورت گرفت. درصد زنده مانی و مورفولوژی با رنگ آمیزی ائوزین – نیگروزین و تحرک اسپرم ها با روش CASA بررسیشدند. عناصر با روش جذب اتمی و آنزیمها با روش الایزا اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تمامی شاخص های کیفی اسپرم (به غیر ازحجم انزال و درصد قطره سیتوپلاسمی) به طور چشمگیری در گاو نر کم بارور در مقایسه با گاو های نر سالم بارور ضعیف تر بودند. مقایسهپلاسمای منی و سرم خون این گاو با گاوهای نر سالم نشان داد که فقط میزان منیزیم پلاسمای منی به طور چشمگیری کمتر از گاوهای نرسالم بود و سایر موارد اختلاف چشمگیری نداشتند. یافته های این پژوهش نشان دادند اندازه گیری مقادیر عناصر و آنریم های بررسی شدهدر سرم خون و پلاسمای منی که بیان شده در تولید مثل جنس نر تاثیر گذارند، شاید در گاوهای نر شاخص قابل اعتمادی برای بررسیسلامت تولیدمثلی نباشند و همچنان درصد تحرک پیشرونده اسپرم ها پس از انجماد می تواند مهمترین شاخص سلامت تولیدمثلی درگاوهای نر باشد.

کیفیت اسپرم، عناصر، آنزیمهای اکسیداتیو، پلاسمای منی، سرم خون، گاو نرکم بارور، گاو نر سالم