مهزیار صدقی اسکندرکلایی - دانش آموخته، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد نوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، نوشهر، ایران
امیرمحسن نژادی کلاریجانی - دانش آموخته، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

در متون فقهی بحثی تحت عنوان مبانی مشروعیت دفاع وجود ندارد و فقها غالبا مشروعیت دفاع را مفروض گرفته،ابتدائا وارد شرایط و حدود و ثغور آن شدهاند؛ بنابراین بحث از مبانی مشروعیت دفاع در این مقال یعنی فحص و جستجو درمتون فقهی و عرضه دفاع بر قواعد و مفاهیم آن، برای اصطیاد مبانی مشروعیت دفاع از دل منابع و تعالیم فقه. در این مقالهبر آنیم تا با نگاه دقیق، مبانی فقهی مشروعیت دفاع را بر اساس اشارات مختصر فق های بزرگوار تبیین و تحلیل و ارائهنماییم. استدلال و نظر مرحوم صاحب جواهر موید این نکته است که هدف از تجویز دفاع تا حد قتل متعدی، همان مقابلهبا قصد بر هم زدن امنیت اجتماعی و تجری وی است. به نظر نمیرسد قتل مجنون یا طفل که قصد تجری یا بر هم زدننظم و امنیت اجتماعی را ندارند، در دفاع از مالی که وجود آن برای مالک ضرورت حیاتی ندارد، مورد عنایت شارع مقدس باشد.

دفاع مشروع، تناسب، فقهی، کیفی، کمی، دفع خطر، دفع ضرر