علی حیدری - پژوهش و محقق، کارشناسی ارشد حقوق بین الملل

امروزه تکنولوژی به واسطهی ویژگی های منحصر به فرد فضای سایبری با سرعت بیشتری در حالپیشرفت است. فضای سایبری مسبب تغییر در بسیاری از مفاهیم سنتی و همچنین تغییر در قوانین قابلاعمال بر این مفاهیم شده است، جاسوسی نیز از این تغییرات مستثنی نبوده است؛ ویژگیهای فضایسایبری و تمایل دولتها به عدم استفاده از زور در روابط بین المللی باعث ایجاد نوع جدید از جاسوسی بهنام جاسوسی سایبری در زمان صلح گردید. طبق نظر بسیاری از حقوقدانان بین المللی نفوذ فراسرزمینیاز طریق جاسوسی سایبری توسط دولتها به داده های دولت دیگر بر طبق اصول حاکمیت، صلاحیتارضی و تفسیر گستردهای از اصل عدم مداخله غیرقانونی است و طبق ادعای نویسندگان دستورالعملتالین ۲ نیز موجب مسئولیت بین المللی دولتها در جامعه بین المللی می شود، اما در واقع فقدان معاهداتبین المللی یا قوانین لازم الاجرا در خصوص جاسوسی سایبری در جامعه بین المللی بررسی قانونی بودن یاغیر قانونی بودن این اقدام سایبری را با ابهاماتی مواجه کرده است. واضح است که فن آوری، سریع تر ازقانون توسعه مییابد، و این دربارهی جاسوسی سایبری نیز صادق است از این رو به دلیل وقوع مکررجاسوسی سایبری در روابط دولتها و با عبور از جاسوسی سنتی به جاسوسی سایبری، در این تحقیق بهبررسی جاسوسی سایبری از دیدگاه حقوق بینالملل پرداختیم. بر اساس بررسی های صورت گرفته درواقع جاسوسی سایبری به نوعی نقض اساسی اصول حقوق بین الملل مانند اصل حاکمیت سرزمینی،صلاحیت، و در مواردی نقض اصل منع مداخله می باشد، همچنین با توجه به ویژگی های خاص فضایسایبر و جاسوسی های سایبری صورت گرفته در جامعه بین المللی در صورت اثبات انتساب جاسوسیسایبری صورت گرفته به یک دولت و متخلفانه انگاشتن آن در قالب نقض قواعد بین المللی، مسئولیتبین المللی آن دولت را به همراه خواهد داشت.

سایبر، جاسوسی، حقوق بین الملل، اصول، مسئولیت