محمد جواد حاجی حسینی - گروه مدیریت شهری، دانشگاه سازمان مدیریت صنعتی

چکیدهدر بسیاری از شهرهای سراسر جهان که در معرض خطر هستند و به سختی قابل زندگی می باشند، زیرساخت های آن ها طی چند سال برای حذف محدودیت ها ازلحاظ مقیاس پذیری و محیط زیست و امنیت توسعه یافته اند، بر اساس بر اساس ماده دو قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک و نحوه تعیین آن ها مصوب سال ۱۳۸۴: حریم شهر عبارت است از قسمتی از اراضی بلافصل پیرامون محدوده شهر که نظارت و کنترل شهرداری در آن ضرورت دارد و از مرز تقسیمات کشوری شهرستان و بخش مربوط تجاوز ننماید. به منظور حفظ اراضی لازم و مناسب برای توسعه موزون شهرها با رعایت اولویت حفظ اراضی کشاورزی، باغات و جنگلها، هرگونه استفاده برای احداث ساختمان و تاسیسات در داخل حریم شهر تنها در چارچوب ضوابط و مقررات مصوب طرحهای جامع و هادی امکانپذیر خواهد بود. با توجه به اصول کلی حقوقی، اجرای مجازات و ضمانت اجرا، قاعدتا باید بعد از رسیدگی قضایی و یا اداری انجام پذیرد بنابراین قلع و تخریب ساخت و سازهای انجام شده در اراضی کشاورزی واقع در حریم و خارج از آن، بدون حکم قضایی صحیح نیست. نظارت شهرداری بر ساخت و ساز شهرداری ها جایگاه مهمی در انتظام فضای شهری دارند. این نقش برجسته در ماده ۱ قانون تعاریف محدوده حریم شهر، روستا و شهرک مصوب ۲۴/۱۲/۱۳۸۴ مورد تاکید قرار گرفته است. در این قانون تاکید شده است که شهرداری ها علاوه بر اجرای طرح های عمرانی از جمله احداث و توسعه معابر و تامین خدمات شهری و تاسیسات زیربنایی در چارچوب وظایف قانونی خود کنترل و نظارت بر احداث هر گونه ساختمان و تاسیسات و سایر اقدامات مربوط به توسعه و عمران در داخل محدوده شهر را نیز برعهده دارند. نقش شهرداری ها در انتظام فضای شهری علاوه بر محدوده شهر به حریم شهر نیز توسعه می یابد.

واژگان کلیدی: مدیریت شهری، حریم شهرها، مکانیزم های انگیزشی، کشاورزان