شناسایی شکستگی های تراوا با استفاده از امواج استونلی در یکی از چاههای هیدروکربنی واقع در جنوب ایران

نرخ تولید هیدروکربنی در مخازن شکافدار به مراتب بیشتر از سایر مخازن است. بنابراین شناسایی شکستگی های تراوا در سنگ مخزن از اولویت های اساسی به شمار می رود. روشهایی همچون نگاربرداری تصویری و مغزه گیری دقت بسیار بالایی در شناسایی شکستگی ها دارند اما قادر به تفکیک شکستگی های تراوا از شکستگی های ناتراوا نیستند. از این رو به کارگیری روشهای مکمل نظیر استفاده از امواج استونلی جهت تشخیص شکستگی های تراوا با استقبال فراوانی مواجه گشته است. از آنجا که شکستگی های تراوا باعث بازتابش امواج استونلی می گردند، با مطالعه و تحلیل این پدیده، تراوایی و یا عدم تراوایی یک شکستگی قابل بررسی خواهد بود. در این مقاله از قسمت موج استونلی داده های برداشت شده توسط دستگاه نگاربرداری صوتی DSI (Dipole Shear Imager) در یک چاه نفتی واقع در جنوب ایران جهت شناسایی شکستگی های تراوا استفاده شده است. در ابتدا قسمت موج استونلی داده های دستگاه با استفاده از فیلتر میانگین متحرک در زمان، از نوفه های غیرتصادفی و تکرارشونده در بستر زمان پاکسازی میگردد و سپس با استفاده از فیلتر فرکانسی مناسب، فرکانس های ناخواسته حذف میگردد. در مرحله بعد و با استفاده از فیلتر فرکانس- عدد موج، الگوهای جناغی شکل موجود در امواج استونلی که ناشی از بازتابش این امواج در مواجهه با شکستگی های تراوا میباشد، جداسازی و با تقسیم انرژی این قسمت بر انرژی قسمت باقی مانده، ضرایب بازتاب در اعماق مختلف محاسبه میگردد. با تعیین محل و چگالی شکستگی ها با استفاده از نگار FMI و با توجه به ضرایب بازتاب محاسبه شده، تراوایی شکستگی ها به صورت کیفی قابل تفسیر است. البته توجه به دو عامل دیگر ایجاد ضرایب بازتاب یعنی ریختگی های شدید دیواره ای و تغییرات لیتولوژیکی فراوان در اینگونه تفاسیر امری ضروری است.

Keywords:

Permeable fractures , Stoneley wave , Lithological changes , chevron patterns , DSI log