فاطمه مکی زاده - Department of Knowledge and Information Science, Yazd University, Yazd, Iran
مژگان روحانی مروستی - Department of Knowledge and Information Science, Yazd University, Yazd, Iran

مقدمه: تحلیل هم واژگانی، روش مطمئنی برای کشف روابط و آشکارسازی پیوندهای حوزه های علمی مختلف و مصورسازی ساختار فکری یک رشته علمی است. این پژوهش تلاش دارد با استفاده از فن هم واژگانی، ساختار فکری دانش در پژوهش های سلامت زنان را مورد مطالعه قرار دهد. مواد و روش ها: روش پژوهش مطالعه حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی است که به تحلیل محتوای متون با رویکرد علم سنجی می پردازد. جامعه پژوهش شامل ۵۶۲۶ رکورد در حوزه سلامت زنان در وبگاه پابمد در بازه زمانی ۲۰۱۰-۲۰۱۹ است. نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که از نظر فراوانی توصیفگر بارداری و از نظر هم رخدادی، دو توصیفگر «بارداری و سلامت مادر» و «سلامت مادر و سلامت کودک» بیشترین فراوانی را در پژوهش های سلامت زنان داشته اند. یافته های مربوط به خوشه بندی سلسله مراتبی منجر به شکل گیری ۱۰ خوشه در این حوزه گردید که خوشه «سلامت مادر و بارداری» از نظر راهبردی در بهترین وضعیت قرار دارد. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که تحلیل هم واژگانی و خوشه بندی، می تواند به درک ساختار روابط موضوعی در یک حوزه کمک کند. نتایج تحلیل نمودار راهبردی نشان داد که «خوشه های «رفتار سلامت»، «یائسگی (هورمون­ درمانی)»، «رفتارجنسی و ایدز»، «سلامت روان مادران» و «سیاست­گذاری ارتقاء سلامت» جزو خوشه های در حال ظهور یا زوال می باشند. خوشه های «عوامل موثر در بروز بیماری­های زنان»، «عوامل اقتصادی – اجتماعی و وضعیت سلامت»، «عوارض و مراقبت­ های دوران بارداری» و «خدمات بهداشتی» جزء خوشه های مرکزی بوده، لکن توسعه نیافته است. همچنین برخی موضوعات مرتبط و مهم با سلامت زنان مانند سلامت اجتماعی، سلامت معنوی، زنان شاغل، ناباروری و سقط جنین تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته ­اند.  

Women's Health, Intellectual Structure, Co-word Analysis, Scientometric.,   سلامت زنان, ساختار فکری, تحلیل هم واژگانی, علم سنجی.