ابوالقاسم گل خندان - Faculty of Economics and Administrative, Lorestan University, Khorram Abad, Iran

مقدمه: یکی از چالش های اساسی در حوزه ی اقتصاد سلامت، شناسایی عوامل موثر بر هزینه های بخش سلامت است. یکی از عوامل موثر بر هزینه های بخش سلامت، آلودگی هوا می باشد که در بیشتر مطالعات تجربی نادیده گرفته شده است؛ در حالی که آلودگی هوا یکی از مشکلات زیست محیطی است که در سال های اخیر به خطر جدی برای سلامت بشر تبدیل شده است. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی اثر آلودگی هوا بر هزینه های بخش سلامت در ایران می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه با استفاده از داده های سری زمانی سال های ۱۳۹۲-۱۳۵۸ به بررسی رابطه ی پویای بلندمدت و کوتاه مدت بین سرانه هزینه های بخش سلامت، شاخص های آلودگی هوا (انتشار گاز مونوکسید کربن و ذرات معلق PM۱۰)، درآمد سرانه، سرانه ی پزشک، سالمندی و شهرنشینی پرداخته است. به این منظور از آزمون همگرایی کرانه ها و مدل خودرگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) استفاده شده است. همچنین، تحلیل داده ها به کمک نرم افزارهای Eviews و Microfit انجام شده است. یافته ها: نتایج آزمون کرانه ها دلالت بر وجود رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرهای مدل دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از مدل ARDL، انتشار گاز مونوکسید کربن و ذرات معلق PM۱۰، سرانه هزینه های بخش سلامت را در کوتاه مدت و بلندمدت افزایش می دهد. همچنین، افزایش شهرنشینی نیز به طور غیرمستقیم از طریق افزایش آلودگی هوا، سرانه هزینه های بخش سلامت را در کوتاه مدت و بلندمدت افزایش می دهد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از آنست که گسترش آلودگی هوا، هزینه های بخش سلامت را افزایش می دهد؛ لذا، اتخاذ سیاست ها و راه کارهایی که به کاهش آلودگی هوا در کشور بیانجامد، کاملا ضروری است.

Health Sector Costs, Air Pollution, Bounds Test, Auto-Regressive Distributed Lags (ARDL) Model, Iran, هزینه های سلامت, آلودگی هوا, آزمون کرانه ها, مدل خودرگرسیون با وقفه های توزیعی, ایران