توکل آقایاری هیر - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز (نویسنده مسئول).
فاطمه گلابی - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز.
مهدی شفیعی زازلی - کارشناس ارشد جامعهشناسی دانشگاه تبریز.

تلاش برای شناسایی عوامل مرتبط با برابری جنسیتی، به عنوان یکی از مولفههای اصلی توسعه اجتماعی، جایگاه برجستهای در مطالعات اجتماعی/جمعیتی سالهای اخیر داشته است، با این حال، بررسی ارتباط تحولات جمعیتی با برابری جنسیتی به ندرت مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، مطالعه حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با استفاده از روش تحلیل ثانوی دادهها و بهرهگیری از مدل­ سریهای زمانی، سعی در بررسی روابط بین حرکات جمعیت (باروری، مرگ و میر و مهاجرت) با برابری جنسیتی در دوره زمانی ۹۰-۱۳۳۵ در ایران داشتهاست. نتایج تحقیق حاکی از افزایش قابلملاحظه میزان برابری جنسیتی در دوره مورد بررسی است. از میان عوامل حرکت جمعیتی، امید به زندگی زنان و میزان خام مهاجرت تاثیر مثبت و معناداری بر برابری جنسیتی داشته و میزان باروری کل (با کنترل اثر درصد جمعیت زیر ۱۵ سال در مدل نهایی) تاثیر معناداری نشان نداده است. براساس ضریب تبیین ایستای مدل سری زمانی برازش شده، سه متغیر مذکور، حدود ۵۲ درصد از واریانس برابری جنسیتی را تبیین کردهاند.

باروری, امید زندگی, مهاجرت, برابری جنسیتی, مدل سری زمانی